DICTIONNAIRES*
DICTIONNAIRES*
Attwater Donald: The Penguin Dictionary of Saints. Harmoords worth Milx. Penguins Books, 1965, 362 p.
Basan F.: Dictionnaire des graveurs anciens et modernes, depuis l’origine de la gravure. 1789, 2e éd., 2 vol., 348-306 p.
Bénézit E.: Dictionnaire critique et documentaire des peintres, dessinateurs, graveurs et sculpteurs de tous les temps et de tous les pays. Paris, R. Roger et F. Chernoviz, 1911, 3 vol., ill.
Benezit E.: Dictionnaire critique et documentaire des peintres, sculpteurs, dessinateurs et graveurs de tous les temps et de tous les pays. Paris, Gründ, 1976, 10 delen.
Bergmans Paul: Notes bibliographiques sur le Dictionnaire de géographie de Deschamps. Paris, 1894. Extrait de la Revue des Bibliophiles et archives de Belgique.
Bradley John William: A dictionnary of miniaturists, illuminators, callographers and copyists, with references to their works, and notices of their patrons from the etablishment of christianity to the eigteenth century. New York, B. Franklin, 1958, 3 vol., Burt Franklin Bibliographical series VIII. (22.311 r)
Bruliot: Dictionnaire des monogrammes ... avec les quels les peintres ont designé leurs noms. 1832
Cappelli Adriano: Dizionario di abbreviature latine et italiane.
Chassant L. A.: Dictionnaire des abréviations latines, usitées dans les inscriptions lapidaires et métalliques, les manuscrits et les chartes du moyen-âge. Paris, Jules Martin, 1884.
Coulson John: Dictionnaire historique des Saints. Edition française établie et completée par Bernard Noël. Paris, 1964, 413 p., portr., ill. (VI 85.261 A).
De Feller: Dictionnaire historique.
De Feller: Dictionnaire universel d’histoire et de geographie. (Par Schayes pour notre pays).
De Kok: Vaderlandsch Woordenboek. Amsterdam, 1786, 33 delen.
De Le Court Jules-Victor: Bibliographie Nationale. Dictionnaire des Anonymes et Pseudonymes. (XVe siècle - 1900). Mis en ordre et enrichi par G. de le Court. Bruxelles, Palais des Académies, 1960, tome I, 1280 p. + additions et corrections 9 p.
De Raei de Jonghe J.: Diction. Geographicum. Amsterdam, 1700.
Deschamps P.: Dictionnaire de géographie ancienne et moderne à l’usage du libraire. Cf. P. Bergmans - Notes bibliographiques sur le dictionnaire de géographie de Deschamps. Paris, 1894 (extrait de la Revue des bibliothèques).
De Seyn Eugène: Dictionnaire historique et géographique des communes belges. Bruxelles, A. Bieleveld, 1924-1926, 2 vol.
De Seyn Eugène: Dictionnaire des écrivains belges. Bio-Bibliographie. Bruges, Exelsior, 1930, geïll.
De Seyn Eugène: Dictionnaire biographiques des sciences, des lettres et des arts en Belgique. Bruxelles, édition l’Avenir, 1935.
Dewez M.: Dictionnaire géographique de la Belgique et de la Hollande, ou description physique, historique et politique des provinces, villes et endroits remarquables de ces royaumes, sous le rapport de leur état tant ancien que moderne. Bruxelles, P. Foret et Cie libraires, 1829, VII-486 p. - Diest p. 133-134.
Dictionnaire d’Archéologie chrétienne et de liturgie. Ed. Fernand Cabrol et Henri Leclerq. Paris, 1907-1953.
Dictionnaire des églises de France. V. Nord et Est, Belgique, Luxembourg, Suisse. Paris, Robert Laffont, s.d. (1971), XII-662 p., fig., 16 pl.
Dictionnaire d’Histoire et de Géographie ecclésiastique.
Dictionnaires Eglises. Paris, Robert Laffont, 1970. Tome Vc: Belgique, Luxembourg. Diest, p. Vc 40-Vc 41, 5 afbeeldingen: O.L.V-kerk, St.-Sulpitiuskerk, Kruisherenkerk, Begijnhofkerk.
Genaille Robert: Dictionnaire des peintres flamands et hollandais. Paris, 1967, 255 p. (Les dictionnaires de l’homme du XXe siècle). (27311 R 17).
Goethals Félix Victor: Dictionnaire généalogique et héraldique des familles nobles du royaume de Belgique. Bruxelles, imprimerie Polack-Duvivier, 1849-1852, 4 vol. (zonder bladnummering of bladkenteken. Herry Alph. zorgt in 1883 voor een alfabetische tafel op de familienamen, 151 p.)
Goethals Félix Victor: Dictionnaire:* Diest: T. III p. 851.
- Diest (de): T. I p. 83, 84, 219, 279, 290.
- Diest (de): T. II p. 268, 607.
- Diest (de): T. III p. 18, 33, 42, 49, 78, 86, 100, 106, 111, 119, 197, 206, 207, 208, 210, 216, 229, 359, 378.
- Diest (de): T. IV p. 572, 711, 712.
- Diest (van): T. I p. 277 en T.III p. 211, 220, 865.
Goovaerts Léon: Ecrivains, artistes et savants de l’ordre de prémontré. Dictionnaire bio-bibliographique par le Fr. Leon Goovaerts chanoine régulier de l’abbaye d’Averbode . Bruxelles, Oscar Schepens, 1899-1920, 4 vol.:* 1899, t. I, 649 p.
- 1902, t. II, 470 p.
- 1907, t. III, 206 p.
- 1909, 1ste afl, 2,3 en 4 in 1920, t. IV, 383 p.
Goovaerts Léon: Ecrivains, artistes et savants de l’ordre de Prémontré. Dictionnaire bio-bibliogaphique par le F. Léon Goovaerts, chauvrin regulier de l’abbaye d’Averbode. Volume IV, deuxième, troisième et quatrième livraisons, Bruxelles, A. Dewit, 1914-1920.
Gysseling Maurits: Toponymisch Woordenboek van België, Nederland, Luxemburg, Noord-Frankrijk en West-Duitsland (voor 1226). Leuven, 1960. Belgisch interuniversitair Centrum voor Neerlandistiek, 2 delen.
Hasquin H., Van Uytven R., Duvosquel M.: Gemeenten van België. Geschiedkundig en administratief-geografisch woordenboek. Gemeentekrediet van België, 1980, p. 192-195, ill.
Heinecken: Dictionnaire des Artistes. 1796
Jourdain A. et van Stalle L.: Dictionnaire encyclopédique de géographie historique du royaume de Belgique. Brussel, 1868-1869. Deuzième édition, 1896, 2 vol. Description de ses neuf provinces et de ses 2607 communes, sous le rapport topographique, statistique, administratif, judicaire, industriel, commercial, militaire, religieux, historique, littéraire, biographique et monumental.
Kok: Vaderlandsch Woordenboek.
Laffont Robert: Dictionnaire des églises Belgique-Luxembourg. November 1970. Bespreking door de Borchgrave d’Altena J. in “Notes pour servir à l’histoire de l’art en Belgique”, novelle série, IV, Bruxelles, 1971.
Migne: Dictionnaire Hagiographique.
Moreri Louis: Le grand dictionnaire historique. Paris, 1759 (dernière édition), 10 vol.; Esschius.
Pauwels-Devis: Dictionnaire biographique des Belges morts et vivants.
Siret: Dictionnaire historique et raisonné des peintres de toutes les écoles depuis l’origine de la peinture jusqu’à nos jours. Bruxelles, 1884, 2 vol.
Thieme-Becker: Allgemeine Lexikon der Bildenden Künstler. Leipzig, 1907.
Van der Aa A.J.: Biographisch woordenboek der Nederlanders bevattend levensbeschrijvingen van zodanige personen, die zich op eenigerlei wijze in ons Vaderland ... gemaakt. Haarlem, 1852-1878, 21 delen, 24 vol. Voortgezet door J.R. Van Harderwijk en G.D.J. Schotel.
Van der Haeghen F.: Dictionnaire des divises des hommes de lettres, imprimeurs, libraires, bibliophiles, chambres de rhétorique, sociétés littéraires et dramatiques. Belgique et Hollande. Bruxelles, 1876, 104 p. Supplément par Th. J.J. Arnold. Bruxelles, 1879-1883, 2 vol., 34 p.+ 35 p.
Vandermaelen: Dictionnaire des hommes de lettres.
Van der Maelen Ph.: Dictionnaire geographique du Limbourg. Bruxelles, 1835
von Wurzbach Alfred: Niederländisches Künstler-Lexikon auf Grund archivalischer Forschungen bearbeitet von Dr. A. von Wurzbach. Wien und Leipzig. Verlag von Halm und Goldman, 1906, 3 delen.
Dictionnaires Eglises. Paris, Robert Laffont, 1970. Tome Vc: Belgique, Luxembourg. -Diest, p. Vc 40-Vc 41, 5 afbeeldingen: O.L.V-kerk, St.-Sulpitiuskerk, Kruisherenkerk, Begijnhofkerk.
Erens A.: De Oorkonden der abdij Tongerloo. St.- Norbertusdrukkerij, Tongerlo.4 delen: * *Deel I, 1948:
- - p. 384 –385: Diest
- - p. 418: kerkelijke instellingen;
- *Deel II, 1950:
- - p. 443-444: Diest:
- - p. 485: geestelijken;
- *Deel III, 1952:
- - p. 450: Diest
- - p. 481: kerkelijke instellingen;
- *Deel IV, 1958 (nog nazien).
Fisen: Origo prima Festi Corp. Christi. - Jan De Blaer p. 253.
Gallia Christiana in provincias ecclesiasticas distributa. Paris, ed. D.P. Piolin, 1715-1865, 16 vol. - Tome V: Province de Malines. - Diest; t. V, instrum., col. 301 (Stallaert, inventaire analyt. chartes Diest, CRH, 4, III, 174) - Deel V, p. 85: St.- Bernardusdal te Diest.
Ghesquiere: Acta Sanctorum Belgia. Bruxellis, 1783.
Gielemans Jan: Anecdota ex codicibus hagiographicis Iohannis Gielemans canonici regularis in Rubea Valle prope Bruxellas ediderunt Hagiographi Bollandiani., Brussel, 1895. - Diest, Halen, Testelt. Cf. Bijdragen tot de Geschiedenis van het aloude Hertogdom Brabant, jg. IX, 1910, p. 365-384, A. Vincent.
Guilleaume L.: Quelques églises consacrées par St. Remacle. In Leodium, jg 10, 1911, p. 56-60. - Diest, Sint Sulpitiuskerk p. 58.
Habets J.: Geschiedenis van het tegenwoordig bisdom Roermond en van de bisdommen die het in deze gewesten zijn voorafgegaan. Roermond, 1875-1892, 3 delen (voortgezet door W. Goossens) - Arnold van Diest, I, p. 243.
Handschriften uit Diestse kerken en kloosters. Tentoonstellingscatalogus, Diest, 1983, 219 p.
Hendrickx J.: Het Fonds der Stadsprotocollen. In Antwerpsch Archievenblad, 1928, p. 73-80. Kanunniken te Diest: 3980.
Heylen Jan Frans (kloosternaam: Adriaan): Analecta inedita.
Jacobs J. en Ruts C.: Nicodemus’ Evangelie naar een Diestersch handschrift uit de 15e eeuw. In Verslagen en Mededeelingen der Koninklijke Vlaamsche Academie, jg. 1926, p. 546-587.
Janssen H. Q.: De kerkhervorming in Vlaanderen, Arnhem, 1866-1868. - Jan van Diest ( Jan Missuens): tome I, p. 39-45, 315, 319, tome II: p. 150, 152v, 157v, 162, 164v, 170 en de daar genoemde bronnen.
Laenen J.: Notes sur l’organisation ecclésiastique du Brabant, à l’époque de l’érection des nouveaux évêches (1559). Annales de l’Académie Royale d’Archéologie de Belgique, LVI, 5e série, tome VI, 1904, p. 67-188. Algemeene kerkelijke organisatie van Brabant, waarbij natuurlijk Antwerpen begrepen was.
Laenen J.: Etude sur la suppression des couvents par l’empereur Joseph II, dans les Pays-Bas Autrichiens et plus spécialement dans le Brabant (1783-1794). Anvers, J. Van Hille-De Backer, 1905.
Laenen J.: Introduction à l’histoire paroissiale du Diocèse de Malines. Les Institutions. Bruxelles, A. Dewit, 1924.
Laenen J.: Kerkelijk en Godsdienstig Brabant van het begin der IVe tot in de XVIe eeuw, of voorgeschiedenis van het aartsbisdom Mechelen. Antwerpen, De Sikkel, 1935-1936, 2 delen, 239 en 287 p. Diest, deel I, p. 94-96.
Lamberti Robertus: Diva Virgo de Cortenbosch, ejus miracula, Pauca de Imaginum et Divorum cultu ac invocatione, et peregrinationibus ad certa loca. Leodii, J.M. Hovii, 1656, II + 391 p. - Paul Van Hove.
Lamy Hugues: L’abbaye de Tongerloo depuis sa fondation jusqu’en 1263 par Hugues Lamy, docteur en sciences morales et historiques, archiviste de l’abbaye de Tongerloo. Louvain et Paris, 1914, XL-468 p., pll.,Université de Louvain. Recueil de travaux publiés par les membres des Conférences d’histoire et de philologie, 44me fascicule.- Bibliographie XXXIII- XL:* - Curés: Gauthier: p. 314 (4), Gilles: p. 314 (4), Godefroid p. 314 (4), Henri de Louvain p. 314 (4).
- - Dimes, p. 51 (2), 136, 202, 203, 393, 395, 398.
- - Domaine: p. 15-18, 53, 128,
- - Laethof van Tongerloo te Diest, p. 137 en 138, 210, 216, 229, 231, 237-239, 371, 374.
Lanterni Jos: Postrema saecula sex religionis August, Roma, 1860. - Agolla, p. 175.
Leroy: Het dekenschap van Diest. In Groot kerkelyk tooneel van Brabant, behelzende een korte doch algemeene historische beschryvinge van den oorsprong en oudheden van alle Hoofd-, Dom, Kanonikale en kerspelkerken, ...
Liekens Lodewijk: Geschiedenis van het Oude Graafschap de Stad en de Parochie den Lande Hertogdommen van Aarschot: I. Het oude graafschap Heist-op-den-Berg, 1926, Lod. Liekens-Van Steen, 176 p.
Lyftocht Franciscus: Voor-winckel van patientie in den droeven tegenspoedt versien met dichten, sinne-beelden ende sedighe leeringhen, getrokken uyt de kostelycke ende profytighe schriften van den wyt vermaerde leeraer der christelycke waerheden der heyligen vader Augustinus. Keulen, Arnuldus Van der Eynden, 1681, 2 delen, deel II, 193 p., ill. Deel 2 bevat vier gravures van Ertinger i.v.m. de iconografie van Diest:* p. 1: het Augustijnenklooster. (Verbouwe A., Iconografie kanton Diest, nr. 14, p. 10).
- p. 20: zicht op de Groote Markt, de Sint Sulpitiuskerk met kerkhof, oud stadhuis, enz. de paarde-jaarmarkt te Diest. (Verbouwe A., Iconografie kanton Diest, nr 15, p . 10-11.
- p. 40: het schuttershof anno 1681.
- p. 114: een zicht op Diest vanaf de Leuvense poort.
Mariën Fabienne: Table chronologique de chartes et diplômes imprimés concernant l’histoire de Belgique, Tome XI (troisième et quatrième partie). Corrections et tables.* - Gilde drapière, III, p. 117.
- - Marchands: biens, III, p. 17.
- - Prêtres, IV, p. 172.
Miraeus Aubertus: Rerum Belgicarum chronicon ob Julii Caesaris in Galliam adventu usque vulgarem Christi annum MDCXXXVI. Belgarum res ecclesisticae et politicae, per mille septigentos fere annos cum exterorum historia compositae ...Antwerpen, Gulielmus Lesteenius, 1636, 523 en 18 p.
Morren Tony: Het dekenaat te Diest.
Oudin: Scriptores ecclesiastici, 1722. - Cornelii Jan, III, 2567-2568.
Raymaekers F.J.E.: Histoire de Diest: institutions civiles et religieuses. Heybelinck, Gand, 1857.
Renson G.: De kerkelijke proceduur in de Nederlanden (Xde-XVde eeuw). In Bijdragen tot de geschiedenis, Antwerpen, XXX, 1939, (17de boekdeel nieuwe reeks), 2de afl., April-Juni, p. 73-94. Bibliographie p. 94. Diest, p. 80: Jan van Hoorn brengt in 1488 de officialiteit over van Leuven naar Diest.
Reussens E.: Prieuré de Bethléem, à Herent. In Analectes pour servir à l’histoire ecclésiastique de la Belgique, deel 23, 1892, p. 209.
Ruth d’Ans Ernest: Ernest Ruth d’Ans en het kapittel van Doornik (1709-1...-Archives et bibliothèques de Belgique. I, 1923, p. 58 Diest 718).
Ruth d’Ans Ernest: In Archief voor de Geschiedenis van de Katholieke Kerk in Nederland, 10de jg., 1968, p. 281 en vlg. Diest p. 289. Een protestantse souverein zou dus nooit over de kerkelijke ambten kunnen beschikken.. Ruth d’Ans somt later nog andere voorbeelden op: ...in het Kleefse vergaf de Pruisische Vorst de kanonikaten, te Diest en Turnhout de Friese Nassauprins en in Roermond ...
Sanderus Antonius: Chorographia sacra Brabantiae.‘s Gravenhage, Christianus van Lom., 1726, 3 delen.* Sive celebrium aliquit in ea provincia abbatiarum coenobiarum monasterium, ecclesiarum, piarumque fundatiorum descriptio.
- Ontleding van de “Chorographia” in Le Bibliophile Belge, t. III, 1846, p. 97-124. - Arnikus, p. 299 - Aspri-Collis p. 328, I, met plaat.
Sanderus Antonius: Chorographia sacra Brabantiae. La Haye, 1726. Tome I, p. 328 en vlg. Diest.
Sanderus Antonius: Chorographia sacra Averbodii., Brussel, 1659. - Die Voecht, p. 17.
Sanderus Antonius: Groot kerkelijk tooneel des hertogdoms van Brabant, ‘s Gravenhage, 1727. Van Brabant. I. Boek:* p. 63: Kerfpelkerk van de H. Maagd; Mannen-Kloosters ( Franciskanen, De Begarden, Eremyten van St. Augustyn en Alexianen)
- p. 63-64: Vrouwen-kloosters ( Begijnhof, Mariendaal, De Grauwe nonnen, De Loreynozen, St. Bernardsdal, Godshuys van Ste Elisabeth).
- p. 63: ... aan de Abten van Tongerloo; en de Proost, die altyd een Monnik van die Abtdy is, is ter zelver tyd Pastoor van de Kerfpel-kerk, alzoo Heilwigt weduwe van Arnout, Heere van Diest, dit recht in ’t jaar 1163 aan het Klooster van Tongerloo heeft gegeven.
- De Heeren van Diest hebben ook in ’t jaar 1157, de ryke Tienden van de Stad Diest en de nabij gelegene Dorpen aan de zelfde Abtdy gegeeven. Aub. Miraeus brengt het Vergunschrift by van de stichtinge deezer Kanonnikale Kerk, onder de Nederlandsche Giften I. Boek, 147. Hoofst. Des nieuwen druks. De Abten van Tongerloo, en voornaamelyk Augustyn Wichmans 38. Abt, hebben deeze Kanonnikale Kerk opgehoopt met hunne giften.
- De derde Kerk is aan de H. Maagd toegewyd. Deeze wierdt voormaals de Kapel van ’t kasteel genaamd. Zij is gesticht in ’t jaar 1253. en wordt door een’ Monnik van Tongerloo bediend; Het Kasteel van de Heeren van Diest is er nabij gelegen, en mogeliyk zyn zy de Stichters deezer Kerk.
Schoolmeesters E.: Les Regesta de Raoul de Zaehringen, prince de Liège (1167-1191). In Bulletin de la Société d’Art et d’Histoire du diocèse de Liège, 1881, tome I, p. 129-203.
Silvius Charles: Apologie, ofte verantwoordinghe ..., 1581.
Smeyers M.: Memento mai. Bij de ontdekking van een XVIIe eeuwse kracht in de abdij van Vlierbeek. In Meer Schoonheid, jg. X, nr. 3, 1963, p. 12.
Van Gestel Cornelius: Historia sacra et profana archiepiscopatus Mechliniensis sive descriptio archi-dioecesis illius, item urbium, oppidorum, pagorum, dominiorum, monasteriorum, castellorumque sub ea. Cum toparcharum inscriptionitus sepulchralibus ex monasteriorum tabulis, principum diplomatibus insertis, et inspectionibus insertis locorum verificata in XI decanatus divisa. Hagae comitum, Christiaan van Lom, 1725, 2 vol., 234 p. en 328 p., ill., plt;, krt. Deel I, p. 235-257.
Van Rooy K.: Oudheidkundige inlichtingen in kerkelijk opzicht over de parochiën van de provinciën Antwerpen en Brabant of de kerkelijke geschiedenis van de oude bisdommen:* 1e Luik en Kamerijk;
- 2e van de latere bisdommen Antwerpen, Mechelen, Namen, ‘s Hertogenbosch en Luik (voor zooveel zij de parochiën aangaat, nu onder ‘t bisdom van Mechelen gelegen);
- 3e van het huidig aartsbisdom van Mechelen, met verscheidene kaarten opgehelderd. Brugge, A.J. Witteryck-Delplace, 1899, 203 p., geïll.
Van Winghe Nic.: Bybel, 1548. - Govaert Stryroy, voorrede
Verbesselt J.: De nieuwe indeling van de parochies na de Franse Revolutie in 1803. In Eigen Schoon en de Brabander, jg. 70, 1987, nr. 10-11-12, p. 373-398.