REFUGIEHUIZEN*
REFUGIEHUIZEN*
Archief Diest:
1. Norbertijnenklooster Tongerlo
a. Processen tegen de stad Diest en particulieren i.v.m. het heffen der tienden e.a.
b. Inventaris van het archief van het Laathof van Tongerlo te Diest in beslag genomen door de Fransen, 1796.
c. Varia.
2. Norbertijnenklooster Averbode
a. Inkwartieringen.
b. Verhuringen.
c. Vondeling aan de abdijpoort, geschil met de stad.
d. Varia
3. Kartuizerklooster Zelem
a. Verhuringen.
b. Proces van uitdrijving.
c. Varia.
Claes Frans (s.j.): Refugehuizen. In Overzicht van de kerkelijke aanwezigheid in Diest, 7 getypte p., p. 6.
De Backer C.: Een boedelstaat van het refugium der kartuizers te Diest uit 1667. In Magister Bruno, negen eeuwen uitstraling van de kartuizerorde. Leuven, 2003, p. 141-147. In Oost-Brabant, jg. 41, 2004, nr. 3, p. 137-144.
Tulkens Denis: De refugiehuizen van de Norbertijnen te Diest.Uitgave van De vrienden van St.-Sulpitiuskerk v.z.w. Diest, jaarboek 1985.
Van der Eycken Michel: Verhalen uit de late middeleeeuwen-Bouwen met ijzerzandsteen in de Demerstreek. In Brabantse bouwmeesters, uitgave in opdracht van de provincie Vlaams-Brabant, dienst cultuur doorvzw Toerisme Vlaams-Brabant, 2003. Diest p. 28-35, 20 ill.: p. 30-31 refugiehuizen.
X.: Waar komt de naam “Refugiestraat “ vandaan? In Het Kletske, stedelijk informatieblad, jg. 1, nr. 1, juli-augustus 2004.
I. Refugiehuis van de Abdij van Averbode*:* Refugiestraat 6 en 8
- Klassering: 11 augustus 1943.
Bibliografie:
Bervoets Kristel: Huis van Felice staat te koop (Refugiehuis). In Het Laatste Nieuws, 30 maart 2013.
Claes Frans: Refugehuizen. Overzicht van de kerkelijke aanwezigheid in Diest. Getypte tekst, 7 p., p. 5.
Commission royale d’histoire: refuge de l’abbaye d’Averbode, jg. XCV, p. 186.
Deneef Roger & Wijnant Jo: Refuge van de abdij van Averbode. In Historische tuinen en parken van Vlaanderen. Inventaris Vlaams-Brabant (Hageland). Vlaamse Overheid, Brussel, 2007, p. 133-134, ill.
Du Bois D.: Wetenswaardigheden over Diest. 36. Refugies van Tongerloo en Averbode. In Gazette van Diest, jg. LXXI, 13 januari 1934, nr. 2. Overdruk, nr. 36, p. 134-135.
Du Bois D.: De refugies van Averbode en Tongerloo. In Het Oude Diest. Diest, 1934, p. 207-210.
Goovaerts L.: Ecrivains, artistes et savants de l’ordre de prémontré, IV, 1987-1989. Godisar Gregorius, leekebroeder Averbode, bouwmeester, werkte aan herstel Refugie der Abdij van Averbode te Diest.
Gielen Erwin: Lijst der beschermde gebouwen van de stad Diest. In Monumentenzorg, nr. 3, maart 1980, p. 7.
Gielen Erwin: Voormalig refugiehuis van de Abdij van Averbode. In Monument in de Kijker in Hier Diest, 1990.
Gielen Erwin: Het voormalig refugehuis van de abdij van Averbode. In Den Diesteneir, jg. 4, nr. 47, april 2003 (foto is niet juist).
Noord en Zuid, jg. IV, 1865:* p. 642: Hetzelfde jaar (1396) deed hij (Jan van Vught, XXIe abt) Jan Riemaekers, te Diest verblijvende, den grooten koperen kandelaar vernieuwen welke op het hooge koor stond, waarvoor aan dezen vier hollandsche guldens werden betaald
- p. 643: Onder het bestuur dezes abts (Daniël Laekmans XXIIe abt) werden aanzienlijke werken voltrokken, zoo in de refugiehuizen van Diest, …Een glasschilder van Diest plaatste in deze (nieuwe zaal abdij) vier geschilderde glasramen, waarvoor hem 3 guffoen 16 pletten werden betaald.
- p. 644:
Anno 1427 in fine Februarii dedimus Joanni aurifabro in Diest de computatione argens presscripti defalcat sic 23 esterling habebit sic cent. de totali solutione.* Anno 1428 mense Martii 8 die dedimius Danieli hospitario nostro ad emendas tapetes in Diest 4 flor. Erutemenses.
- Anno 1428 mense Augusti 6 ememus erga Paulum, aurifabium in Diest, diversas margaretas pro uno seuto Bergensi et uno floreno arnemhensi, item eâdem die ememus erga eumdem Paulum … ornados cum diversis margaretis et diversis foliis argenteis pro 4 griffonibus. Prescripta solornius eodem tempore.
- Anno 1429 mense mago die 10 ememus ergo Godefridum van den Kerckhoven de Diest unum scutum cum margaritis ornatum et 3 monilibus pro 20 guffonibus.
- p. 645: nota.
Noord en Zuid: jg. V, april 1866-maart 1867:* p. 353-354. Na op 24 Augusti 1501 tot abt dezes kloosters in gewijd te zijn, besteedde hij (Geeraart van der Schaeft, XXVIe abt) zijn eerste zorg, om de kerk en de overige gebouwen, die door het hemelsch vuur verslonden waren geweest, behoorlijk te doen herstellen. Iets wat ettelijke jaren aanliep, bijzonderlijk voor wat de inwendige vernieuwings werken des tempels betrof. De bouwwerken werden voortgezet onder het toezicht van Jan van Zallaken, stadswerkman van Diest. Omtrent 1505 deed hij het refugiehuis van Diest gedeeeltelijk afbreken en op eene prachtige wijze heropbouwen. De kapel van dit gebouw werd ingewijd op 15 december van het volgend jaar. Nog ten jaer 1510 werkte men dapper voorts zoo in de abdij als in de refugie van Diest, waar men eenen nieuwen bouw aan de zuiderkant aanlegde.
- p. 355. In 1515 werden twee uitgehouwen tabernakels aangekocht, welke misschien later de gevels van dit gebouw (abdij) en van datgene van Diest versierden.
- p. 359. Onder degenen die het onderwijs in onze abdij gaven bemerken wij de volgenden : Jacoba Castro, van Amsterdam, werd toen hij in de refugie te Diest, waar de kanonniken alsdan verbleven, de gewijde wetenschappen onderwees te Leuven tot doctor in de godgeleerdheid bevorderd. Deze godvruchtige man werd later tot Bisschop van Roermonde benoemd. Hij verliet onze stad in 1601 omtrent Kerstmis. Pieter Hinsenius, licentiaat in de godgeleerdheid, volgde dezer op en bediende het ambt van leermeester tot in het jaar 1603.
Raymaekers F.J.E.: Historische oogslag op het voormalige klooster der Looreinoozen te Diest. Brussel, Adriaens, 1863, p. 8.
Raymaekers F.J.E.: Het kerkelijk en liefdadig Diest. Leuven 1870, p. 502-507.
Tulkens D.: De refugiehuizen van de Norbertijnen te Diest. Uitgave van de Vrienden van de Sint-Sulpitiuskerk, Diest 1985, p. 17-23, ill.
Van de Ven Robert: Refugiehuis Norbertijnenabdij van Averbode. In Koninklijke Open Monumentendag, 8 en 9 september 1990, Diest, p. 20.
Verbouwe A.: Iconografie van Vlaamsch-Brabant, II Kanton Diest, 1940, druk. A Hessens, p. 27, nr. 88: Noorder-bouw der voormalige Refugie van Averbode door L.J. Van Peteghem.
II. Refugiehuis der Benedictijnen van Sint-Truiden*:* Overstraat 39.
Bibliografie:
Werkgroep Cultureel Centrum Diest: In Gevels aan het woord. Vergeten huisnamen in Diest, 2009, p. 61.
III. Refugiehuis van de Karmelieten van Tienen*:* Overstraat 37.
Bibliografie:
Werkgroep Cultureel Centrum Diest: In Gevels aan het woord. Vergeten huisnamen in Diest, 2009, p. 56.
IV. Refugiehuis der paters Oratorianen*: Den Toren-De Torekens* Sint-Jansveld
- Klassering: 4 december 2003
Bibliografie:
Administratie ruimtelijke ordening, huisvesting, monumenten en landschappen. Afdeling ROHM Vlaams-Brabant. Dossier: DB 2163 Diest-Zuid, p. 72-76.
Claes Frans (s.j.): De oratorianen. In Overzicht van de kerkelijke aanwezigheid in Diest, 7 getypte p., p. 5.
Everaerts Willy: Hagelandse Mozaëk (2). 3. Het voormalige refugiehuis der paters Oratrianan te Diest. Nu het opvangtehuis St. Maartenshof (Sint-Jansveld). In Oost-Brabant, juni 1990, jg. 27, nr. 2, p. 109.
Raymaekers J.F.E.: Her kerkelijk en liefdadig Diest. Leuven 1870, p. 519-520.
Werkgroep Cultureel Centrum Diest: In Gevels aan het woord. Vergeten huisnamen in Diest, 2009, p. 61, 89.
X.: Ce fut en 1624, que l’archevêque Jacques Boonen fonda à Montaigu, le premier oratoire des prêtres de Saint-Philippe de Néri, qui ait existé dans les Pays-Bas; il y réunit la cure de la localité dont la splendide église venait d’être construite sous les auspices des archiducs Albert et Isabella. Le premier supérieur de la congregation fut Josse Bouckaert de Bruges, qui, après avoir assumé pendant de longues années les fonctions de curé et celles de chef de la communauté, devint évèque d’Ypres. Jusqu’en 1723, les Oratoriens de Montaigu possédèrent à Diest, une jolie maison de retraite connue sous le nom de “Den Toren”.
V. Refugiehuis van Sint-Truiden*:
Bibliografie
Claes Frans (s.j.): De refuge van de abdij van Sint-Truiden in Diest in 1529. In Oost-Brabant, jg. 35, 1998, nr. 2, p. 75, nr. 4, p. 163.
Raymaekers F.J.E: Het refugiehuis van Sint-Truiden. In Het kerkelijk en liefdadig Diest. Leuven, 1870, p. 508-511.
VI. Refugiehuis van de Abdij van Tongerlo*: Het Spijker* Het Spijker (stapelplaats of schuur = spicaria)
- Refugiestraat 26.
- klassering: 11 augustus 1943.
Bibliografie:
Beulens Eddy: Nieuwbouw aan Kloosterberg. In Het LaatsteNieuws, 7 november 1991.
Bem: Is verloedering voorbij? In Het Laatste Nieuws.
Claes Frans (s.j.): Refugehuizen. In Overzicht van de kerkelijke aanwezigheid in Diest, 7 getypte p., p. 5.
Claes Frans: Diests Spijker dan toch gered. In Het Nieuwsblad, 8 november 1997.
De Bethune G.: Het Spijker te Diest. In De Woonstede door de eeuwen heen, 92, 1991, p. 2-10. Ook Franse vertaling.
Du Bois D.: Wetenswaardigheden over Diest. 36. Refugies van Tongerloo en Averbode. In Gazette van Diest, jg. LXXI, 13 januari 1934, nr. 2. Overdruk nr. 36, p. 132-134.
Du Bois D.: De refugies van Averbode en Tongerloo. In Het Oude Diest. Diest, 1934, p. 207-210.
Gielen Erwin: Lijst der beschermde gebouwen van de stad Diest. In Monumentenzorg, nr. 3, maart 1980, p. 7.
Gielen Erwin: Het Spijker. In Hier Diest, 1986.
Gielen Erwin: Het Diests mo(nu)ment het Spijker. In Den Diesteneir, jg. 5, nr. 49, juni 2003.
Gielen Georges: Het Diestse spijker. In Koerier, jg. 7, nr. 27, 10 januari 197?
Gielen Georges: Het Diestse “Spijker” is instorting nabij! In Koerier, nr. 25, 9 maart 1977.
Gielen Georges: Eigenaar en fabrikant Van Boxmeer: “Voor het Diestse Spijker vraag ik 30 miljoen. In Koerier.
Huon M., Pollentier F., Van Kerrebroeck A.: Het Spijker. In Monumentenzorg Diest, mededelingen van het comité voor Monumenten- en Landschapszorg der stad Diest, nr. 1, december 1978, p. 12-16, ill.
Lamy H.: Onderwijs in L’abbaye de Tongerloo depuis sa fondation jusqu’en 1263. Louvain, 1914, p. 36, 153, 327, 403.
Lamy Hugues: L’abbaye de Tongerloo depuis sa fondation jusqu’en 1263 par Hugues Lamy, docteur en sciences morales et historiques, archiviste de l’abbaye de Tongerloo. Louvain et Paris, 1914, XL-468 p., pll.,Université de Louvain. Recueil de travaux publiés par les membres des Conférences d’histoire et de philologie, 44me fascicule.- Bibliographie XXXIII- XL:* p. 36, 153, 327, 403: écoles
- p. 137, 138 : Laethof van Tongerloo te Diest
Lamy H.: Une allerte nocturne à l’abbaye de Tongerloo. In Mélanges Camille de Borman. Liège, 1919, p. 267-273. - Diest p. 269, 271, 272, 273. Executie op de Lazarijberg te Diest 21 augustus 1702.
Liekens L.: Geschiedenis van Aarschot, I, p. 36 (betekenis woord spijker).
Restauratiewerken aan het Spijker. Architecten R. Exelmans en L. Bondroit. 11 p.
Lucas Lucie: Het Spijker van krot tot luxehotel. In Jet.
Raymaekers F.J.E.: Historische oogslag op het voormalige klooster der Looreinoozen te Diest. Brussel, Adriaens, 1863, p. 9.
Raymaekers F.J.E.: Het kerkelijk en liefdadig Diest. Leuven, 1870, p. 493-501.
Tulkens D.: De refugiehuizen van de Norbertijnen te Diest. Jaarboek 1985 van de Vrienden van St.-Sulpitiuskerk, Diest, p. 36-41, ill.
Vandereycken Marc: “Het Spijker” te Diest. Diest 1976, studie bekroond door de stichting Arnoldus IV.
Van der Eycken Michel en Jannsens Luc: Steden in Beeld: Diest, 1994, p. 22.
Van de Ven Robert: Het Spijker. In Open Monumentendag, Diest, 10 september 1989, p. 1.
Wellens Frie: Wat met het “Spijker”. In Mededelingen van Arnoldus IV, jg. 1977, nr. 2.
Weyens Luk: Facelift voor Diestse historische panden. In De Weekkrant, 25 mei 1999.
X.: Het Diestse Spijker is instorting nabij. In Gazet van Antwerpen, 28 februari 1977.
VII. Refugie der Karthuizers van Zeelhem*:
Overstraat 41
Bibliografie:
Archief Diest: KartuizerkloosterZelem
a. verhuringen
b. proces van uitdrijving
c. varia
Raymaekers F.J.E.: De Refugie der Karthuizers van Zeelhem. In Het Kerkelijk en Liefdadig Diest. Leuven, 1870, p. 512-514.
Werkgroep Cultureel Centrum Diest: In Gevels aan het woord. Vergeten huisnamen in Diest, 2009, p. 61.
VIII. Refugiehuis van Korsendonk*(bij Turnhout):* Hasseltsestraat 5
- Klassering: 11 augustus 1943
Bibliografie:
Gielen Erwin: De Witte Engel. In Hier Diest, 1985-1986.
Raymaekers J.F.E.: In Het kerkelijk en liefdadig Diest. Leuven 1870, p. 515.
IX. Refuge van de abdij van Postel*
Bibliografie:
Tulkens D.: De refugiehuizen van de Norbertijnen te Diest. Jaarboek 1985 van de Vrienden van St.-Sulpitiuskerk, Diest, p. 50.
Raymaekers F.J.E.: Het Postelhuis. In Het Kerkelijk en Liefdadig Diest. Leuven, 1870, p. 514.
X. Abdij van Rothem*:* Michel Theysstraat
Bibliografie:
Archief Diest:
1. Cijnsboek: Van de Landen, bempden, Bosch en Ghijsen geleghen onder Bundinghen. Item van de landen weijden en Boschen onder Halen, 1359.
2. Verkoop van een woning staande in de Engelandstraat te Diest, 1684.
3. Inhout in het nederduijts der confirmatie brief van onsen Generael der benoeminge tot weirdigheijdt van Abdisse des cloosters van Rotthem in faveur van de Eerweirdige Mevrouw Catharina de Lille, 1763.
4. Brieven: 1756 en 1780.
5. Testament waarin de abdij wordt bedacht, 1393;
6. Verzoekschrift aan de koning de staten van Brabant, het kapittel van Sint-Denijs te Luik, de abt van Sint-Truiden, de heerlijkheid Kortenaken, de stad Halen, de rentmeesters van het gasthuis te Diest, 1590-1600. De klopostergemeenschap was gevlucht binnen Diest, de zusters waren verarmd en konden aan hun opgelegde lasten niet voldoen.
7. Incident rond het kappen van bomen door militairen, notarisakte 1661.
8. Inkwartieringen, opeisingen, oorlogsschade, 1689, 1691, 1692, 1693.
9. Verzoekschrift aan de raad van Brabant betreffende een molen op de Velpe.
Cuvelier Joseph: Les archives de l’Etat en Belgique, 1919-1930: p. 685: Stadsarchief te Hasselt. Huurprijs en onkosten van het refugiehuis te Diest (abdij van Rottem).
De Ridder: De vrouwen-abdij van Rothem. In L’Ancien pays de Looz, 1909 (Canivez, L’ordre de Citeaux).
Raskin Gerda: Schriftelijke vraag ( nr. 195, 21 mei 1997) aan Luc Martens, minister van cultuur, monumenten en landschappen in verband met klassering gebouw en antwoord van minister.
Raymaekers F.J.E.: Historische oogslag op het voormalige klooster der Lorreinoozen te Diest. Brussel, Adriaens, 1863, p. 9.
Van Vuchelen Erwin: Ziekenhuis heeft bouwplannen. Foto. In Het Laatste Nieuws, thuiskrant Brabant-Hageland, vrijdag 16 april 1999, p. 13.
Weyens Luk: Bescherming waardevol refugiehuis. In De Weekkrant, 25 september 2001.
XI. Andere refugiehuizen:
Bibliografie:
Raymaekers F.J.E.: In Het Kerkelijk en Liefdadig Diest. Leuven, 1870.* Postelhuis, p. 514
- Het huis van Bethleem, p. 514-515
- Het refugiehuis van den Troon, p. 515
- Het refugiehuis van Vlierbeek, p. 515
- Het Huis van Brusthem, p. 515.
XI. De Statiehuizen:
Bibliografie:
Raymaekers F.J.E.: In Het Kerkelijk en Liefdadig Diest. Leuven, 1870, p. 520-521: statiehuizen* der Augustijnen van Hasselt
- der Predikheeren van Leuven
- der Karmelieten van Thienen.
