HEREN VAN DIEST*

Uit Crespadi
Versie door Eddy Keuninckx (overleg | bijdragen) op 2 sep 2015 om 17:32 (Nieuwe pagina aangemaakt met ''''HEREN VAN DIEST*''' I. Algemeen: Archives ecclésiastique: Bruxelles, couvent des Chartreux: 11983: Rente en faveur de Gilles de Busleyden sur les seigneurie...')
(wijz) ← Oudere versie | Huidige versie (wijz) | Nieuwere versie → (wijz)
Ga naar: navigatie, zoeken

HEREN VAN DIEST*

I. Algemeen:

Archives ecclésiastique: Bruxelles, couvent des Chartreux:

11983: Rente en faveur de Gilles de Busleyden sur les seigneuries de Breda, Diest, etc. 1535.

Advertissement touchant les terres de Diest, Zichen et autres, que le conte de Sarrebruche a voulenté de vendre à Monsr? le conte de Charolais. Archives Générales du Royaume, Chambre des Comptes, registre 12, ff. 182 sq. De turler in Bulletin de la Commission royale d’histoire de Belgique, CI, 1937, p. 145 (note).

Bets: In Histoire de la ville et des institutions de Tirlemont, 1861, deel II, p. 137 en 153: Arnold de Diest.

Boes G.: L’abbaye de Saint-Trond des origines jusqu’à 1155. Tongres, 1970:* Arnoul, seigneur de Diest, p. 230, 231

  • Seigneurs de Diest, voyez Otton, Arnoul; Chatelain de Diest, p. 185
  • Otton, seigneur de Diest: p. 133, 134, 135, 139, 185
  • Walter de Bekkevoort, p. 191
  • Walter de Diest ( identique au précédent?), p. 185.


Bruyninckx Jos: De Stamboom der Heren van Diest. In Oost-Brabant, jg. XVI, nr. 1, 1979, p. 24-26.

Bulletin de la Commission royale d’histoire de Belgique:

*1re série, tome I 1834-1837:* p.173: De privilegio domini de Dyest (1333). Il est assez singulier que le recueil d’A Thymo ne contienne pas la charte de franchise de l’an 1228, charte rapportée par Kremer, en latin, et que je (de Reiffenberg) dans cette langue ainsi qu’en flamand dans les Mémoires héraldiques et historiques. (1).


*1re série, tome I, 1834-1837:* p. 194: Antoine, duc de Brabant, est arbitre entre le siegneur de Diest et la ville.(1)


(1): Inventaire de divers manuscrits existant dans quelques dépôts publics Communiqué par M. le baron de Reiffenberg. Louvain (Université). 10e bulletin, séance, nov.1836.

*1re série, tome III:* p. 153: Généalogie et diplômes des seigneurs.


*3me série, tome II:* p. 460.


*3me sérié, tome IX:* p. 481: le sire de Diest, vin lui offert à Bruxelles, en 1412.


*4me série, tome II:* p. 165-314: Les seigneurs de Diest. Chartes les concernant.


*4me série, tome III:* p. 166: Arnould de Diest scelle une charte de l’an 1139.

  • p. 167: Arnould de Diest cède à l’église de Tongres ses droits sur le fonds et les appartenances.
  • p. 168: Amicus, frère d’Arnould de Diest
  • p. 168: Arnould fait une donation à l’église Sainte-Marie de Tonferloo.
  • p. 169: tém. (Arnould de Diest I)
  • p. 170: Le duc de Lotharingie lui (Arnould de Diest) confère l’avouerie de Webenchem.
  • p. 170: Il (Arnould de Diest) a un differend avec l’abbé de Tongerloo.
  • p. 197: Amicus, frère d’Arnould (I) de Diest.
  • p. 249, 252: Arnould de Diest (I)
  • p. 257, 260: Arnould de Diest, oncle de Thomas, seigneur de Diest.
  • p. 203, 204, 206, 207, 209, 210, 211, 213: Arnould de Diest, chevalier, seigneur de Rumes.
  • p. 203, 204, 206, 207, 209, 210, 212, 213. Arnould de, dit de Westphalie,
  • p. 192: Balderic de Diest,
  • p. 179: Gérard de Diest.
  • p. 193, 194: Gérard de Diest, chevalier, fils d’Arnould, seigneur de Diest.
  • p. 220: Gérard de Diest: partage de sa succession entre ses frères et soeurs, 1337.
  • p. 197, 221-223, 247-257, 260, 269: Thomas, seigneur de Diest.
  • p. 250, 252: Messire Guillaume de Diest.
  • p. 270-276.: Jean de Looz, seigneur de Diest.
  • p. 278-284: Jeanne, dame de Diest.
  • p. 308: Anne de Lorraine, dame usufruitière de Diest. Elle publie un règlement relatif à la brasserie de Diest.


*4me série, tome V:* p. 446, 448: Thomas, seigneur de Diest.


4me série, tome IX:* p. 273: Arnould de Diest tém.

  • p. 327: G. de Diest, tém.
  • p. 348: Jean de Looz, seigneur de Diest.
  • p. 349: la seigneurie de Diest.


*4me série tome XII:* p. 183: Leur généalogie.

  • p.185: les seigneurs de Diest.


*4me série tome XIII:* p. 153: Généalogie et diplômes des seigneurs


*4me série tome LXXXVII:* p. 272: Arnould de Diest.


Butkens F. Christophe: Trophées tant sacrées que profanes du duché de Brabant, contenant l’origine, succession et descandance des Ducs, Princes, Comtes, Barons, Seigneurs et Nobles, leurs Vassaux et sujets. La Haye, 1724-1726, 2 delen; supplément: 2 delen. Diest vol. 2, p.38, 95. Suppl. vol 1, p. 469.

Butkens F. Christophe: Les trophées tant sacrés que profanes du duché de Brabant, Antwerpen.Chr. Jeger, 1637, X + 664 p.+ 262 p. 2de editie in 1652; 3de editie, La Haye, Chrétien Van Lom, 1724-1726, 4 delen, geïll. (Genealogie der heeren en beschrijving der gemeenten. (III 79.566 C).- Stallaert, invent. analyt. - Diest: lib. I, chap. 6. - Hendrik van Diest; t. II, p. 96.

Chartes du Brabant, Algemeen Rijksarchief, Brussel. Cfr. Verkoren, Inventaires des chartes...

Chartes et documents émanés des ducs de Brabant, des Seigneurs de Diest et d’autres souverains d’autres villes, publié d’après l’inventaire de Stallaert C.

Christyn J.B.: Jurisprudentia heroica sive de Jure Belgarum circa Nobilitatem et Insigna. Brussel, 1668, 2 delen, pl. geïll., XVI of XVIII tabellen van 16 kwartieren. Diest, p. 276. Het belangrijkste werk over dit onderwerp. Tweede uitgave in 1689.

Claes Frans (S.J.): Een vergeten watermolen van de Heer van Diest te Boksbergen bij de Kloosterberg onder Webbekom. In Oost-Brabant, jg. XIV, 1977, p. 87-91.

Codex jurium et privilegiorum oppidi Diestensis in Brabantia. Bibliothèque royale, MS. 10464-10466. (Van den Gheyn, n° 5916).

Collection Redinghoven: Seigneurie de Diest, T. X, f° 378-442. Bayerische Staatsbibliothek.

Commission Royale d’Histoire de Belgique, 1936, CI:* La seigneurie de Diest. Un fief de l’archevêche de Cologne en Brabant: la seigneurie de Diest, p. 137 et suiv.

  • Les seigneurs de Diest, p. 140, 141, 143, 146, 148, 151-154, 155, 158, 161-164, 166, 168, 169, 171, 172, 173, 184.
  • Liste des seigneurs, p. 139.


Cool Eug.: Genealogie van de Heren van Diest, 1099-1423. Archief der Heren van Diest en van het stadsarchief van Diest.

Cronicon Diestense continuatum MS, zie Raymaekers in Messager des sciences historiques, 1859, p. 448.

Cuvelier Joseph: Les archives de l’Etat en Belgique pendant la guerre (1914-1918) * p. 72: familles diverses. Convention matrimoniale de Guillaume, chevalier, seigneur de Boatee avec Marie, fille d’Arnould seigneur de Diest.

  • p. 419: tables onomastique.


D’ Achery: Spicilegum. - Heer van Diest: t. II, p. 671-672.

Daniëls Polydore: De venster der familie van der Noot. In Gazette van Diest, 1881.

Daniëls Polydore: Les armoiries de Diest. In Annales de la Société d’Archéologie de Belgique. Bruxelles, tome I, 1887-1888, p. 97-103, 1 fig.

Daniëls Polydore: Eenige Diestenaren aan de vergetelheid onttrokken. In Gazette van Diest, 1881.

Daniëls Polydore: Godfried J. van Zurpele. In Jaarboek van de Diesterschen Kunstkring, IV, 1932, p. 18-24.

Daniëls Polydor: Van het venster der familie van der Noot in de Sint Sulpitiuskerk. In Jaarboek van de Diesterschen Kunstkring, IV, 1932, p. 52.

David: Geschiedenis van de stad ende heerlijkheid van Mechelen: Heer van Diest, p. 446.

De Bast: Recueil d’antiquités romaines et gauloises trouvées dans la Flandre proprement dite. Gand, Steven, 1808. Tome I: Addenda, p. LXIII. Introduction, détails sur l’établissement des communes dans la Belgique. P. 450: “Henri, duc de Lothier, en 1228, établit la commune de Diest, et Arnoul, seigneur de cette ville, châtelain d’Anvers, avec son épouse et Gérard, son fils, en 1200, la confirma, en y ajoutant de nouveaux privilèges.” En note: “ Ces deux chartres sont entre les mains de M. Raepsaet, membre du corps législatif et de l’Académie des sciences de Leyde et de Zélande, demeurant à Audenarde. (Stallaert: Inventaire analytique des chartres in Bulletin de la Commission royale d’histoire, 4e série, t. III, 1876, p. 172-173).

D’eerste Roodt-Boeck van de Heeren van Dyst.Cartulaire du XIVe siècle. Archives Générales du Royaume. Manuscrits divers, n° 76, Algemeen Rijksarchief te Brussel.

De Laborde Leon E.S.J. : Les ducs de Bourgogne. Paris, 1849-1852, 3 vol. (III 94.192 A).

de Pabst de Bingerden M.: Notice historiques sur les barons de Diest en Brabant. In Héraut d’Armes. Revue Internationale d’Histoire et d’Archéologie Heraldique, Brussel-Utrecht. Deel I, 1868-1869, p. 100-141, ill.

de Potter: Diest, Capellen en Elewyt. In Bijdragen tot de Geschiedenis bijzonderlijk van het aloude Hertogdom Brabant, jg. 2, 1903, p. 488. (publicatie van Oorkonde nr. 4, stadsarchief Diest).

de Reiffenberg: Notice Historiques sur sires de Diest, Brussel, 1840. Voor enkele missingen zie Raymaekers: Notice historiques sur St.-Sulpice. In Messager des sciences historiques, p. 26, 1859.

de Reiffenberg F.: Chronologie historique des sires de Diest en Brabant. In Monuments pour servir à l’histoire des provinces de Namur, de Hainaut et de Luxembourg. Bruxelles, 1844-1878, 8 delen in 11 boekdelen, T. I, p. 630-646, ill.

de Reiffenberg: Chronologie historique des sires de Diest, en Brabant. Bruxelles, 1844. In Monuments pour servir à l’histoire de la province de Namur et de Luxembourg. Bespreking: Messager des sciences historiques, 1849, p. 127. Terechtwijziging: De Sturler: Un fief in Bulletin de la Commission royale d’histoire de Belgique, CI,1937, p. 140.

de Reiffenberg: Chronologie historique des sires de Diest. Handschrift in bibliotheek te Leuven. Het handschrift in het archief te Diest is vollediger.

de Reiffenberg F.: Renseignements sur des noms de familles et de lieux, mentionnés dans le premier volume des monuments pour servir à l’histoire des provinces de Namur, de Hainaut et de Luxembourg. Brussel, M. Hayez, 1844, p. 46-68, ill.

de Reiffenberg F.: Pièces relatives aux seigneurs de Diest. In Bulletin de la Commission royale d’histoire, 1re série, XIII, 1847, p. 80 en 1e série, tome III, p. 152.

de Reiffenberg F.: Mémoires historiques et heraldiques. Tome I, p. 205-209: charte de franchise: les sires de Diest.

de Reiffenberg: Recueil héraldique. Anvers, p. 93-148: les sires de Diest.

de Reiffenberg: Mémoire sur les seigneurs de Diest. (Biographie nat. X, 1889, p. 390-395).

De Ridder F.: Een Leenboek der Heeren van Diest. In Hageland Gedenkschriften, Thienen, 2e jg., 1910, p. 53-69. ( D’ Leenboek van Hollede ende Borghgraeffschap van Antwerpen, 1451).

De Sturler Jean: Un fief de l’Archevêché de Cologne en Brabant. La Seigneurie de Diest. In Bulletin de la Commission royale d’histoire. Handelingen van de koninklijke Commissie voor geschiedenis. Brussel. CI, 1937, 2e-4 bull. 2e-4de afl.,p. 138-186. Bibliographie in voetnota’s. Ook uitgegeven bij M. Hayez, Brussel, 1936. (IV 8687 A 8).

De Sturler Jean:Un fief de l’archevêché de Cologne en Brabant: la seigneurie de Diest, Bruxelles, M. Hayez, 1936. Extrait du Bulletin de la Commission royale d’Histoire, CI, 1936, 2e-4e aflevering, p. 137-186. (IV 8687 A 8).

Die Voecht G: Genealogia Dominorum et familiae de Diest. Abdij van Averbode, vol. XXVII, p. 346-357.

Die Voecht G.: Houwelycksche voorwaerde gemaect anno 1453 tusschen Heer Henric van Hoirne heer van Perweijs etc. ende Joff. Elisabeth van Diest vrouwe van Rivieren. Abdij van Averbode, vol XXVII, p. 329- 343.

Die Voecht G.: Duae litterae Arnoldi Dni de Diest pro Begginis ibide. Abdij van Averbode, vol. XXIII, p. 27.

Die Voecht G.: Arbor genealogica Dominorum de Diest. Chronicon genealogicum Dominorum de Diest.... Varia diplomata et privilegia pro civitate Diestensi. Abdij van Averbode, vol. XVI.

Du Bois D.: De Heeren van Diest. De Warande. In Gazette van Diest, jg. LXIX, december 1932, nr. 52, 53. Overdruk p. 4-7.

Du Bois D.: De Heeren van Diest. In Het Oude Diest, Diest, 1934, p. 27-31.

Dt.: De heren van Diest en hun bezittigen in de oude Demerstad. In Het Laatste Nieuws, ed. Leuven, vrijdag 30 januari 1959.

Ernst: Mémoire sur les seigneurs de Diest, publ. par de Reiffenberg. - Jan van Diest (overl. 1340).

Evers J.J.: Tessenderloo-Deurne: één parochie. in de Zuiderkempen, 7de jg., 1938, nr. 2, p. 50-57. Heeren en grondgebied Diest, p. 51.

Fahne de Roland A.: Geschichte der Kölnischen, Jülischen und Bergischen Geslechten in Stammtafeln. Einschlieslich der Clevischen, Gelrischen und Moerischen Wappen, Siegeln und Urkunden. Köln-Bonn, 1848-1853, 2 delen.

Friedemann: Inventaire des pièces orginales et actes relatifs aux seigneuries de Diest et Sichem, en Brabant, lesquels se trouvent aux archives ducales de Weilbourg. Brussel, 1848. In Compte-rendu de la Commission royale d’histoire de Belgique, 1er série, tome XIV, p. 102-119.

Gachard Louis Prosper: Les seigneuries et les seigneurs en Brabant au XVIII e siècle. In Compte rendu de la Commission royale d’histoire, 3me série, tome XIII, 1872, p. 383-462.

Galesloot L.: Le livre des feudataires de Jean III, duc de Brabant (1312-1335), publié par L. Gadesloot, Bruxelles, M. Hayez, 1865, 403 p.:* Le sire de Diest, p. 151

  • Arnoul de Diest, chevalier, p. 26 als getuige
  • Gérard, sire de Diest, chevalier, p. 55, ib. note 4
  • Henri de Diest, fils de Thomas, p. 247 note 4
  • Messire Thomas de, p. 247, 247 note 4, p. 254.


Galesloot L.: Les Archives de Dusseldorf. Notice du documents qui concernent l’histoire de Belgique. In Bulletin de la Commission royale d’Histoire de Belgique, 4e série, tome IX, 1881, p. 267-366. Diest p. 273 en 351, (Hertog als scheidsrechter tusschen Heer van Diest en Stad - 1307).

Génealogie et diplômes des seigneurs. In Bulletin de la Commission royale d’histoire de Belqique, 1er série, tome III, p. 153.

Goetschalckx P.J.: Bijdragen tot de geschiedenis, voornamelijk van het aloude hertogdom Brabant. Eekeren, deel XI, April 1912, p. 172: Arnold van Diest (testament van Godevaart van Schooten, heer van Breda, zijn schoonbroeder).

Goole F.: Grafschriften uit Diest. In Vlaamse Stam, IV, nr. 1, 1968, p. 51-53, fig.

Habets Jos: De heeren van Zeelhem bij Diest volgens de leenregisters van de zaal van Curingen. 1867.

Habets Jos: Geschiedenis van het tegenwoordig bisdom Roermond en van de bisdommen die het in deze gewesten zijn voorafgegaan. Roermond, 1875-1892. 3 delen (voort gezet door W. Goossens)Arnold van Diest, deel I, p; 243.

Huydens G.: Histoire du marquisat d’Anvers. Brussel, 1848, p. 52.

Kremer Christoph J.: Geschichte der Hern von Heinsberg nebst einige diplomatische Nachrichten vom Geslecht der alten Hern von Diest, 1788.

Kremer: Akademische Beuträge zur Gulch und Berzische Geschichte, t. I, Nachrichten von Geschichte der alten Hern von Diest. Urkunden p. 90.

Kremer C. J.: Historisch-diplomatische Beyträge zur Gülch- und Bergischen Geschichte, Zusâtze zum ersten Band, Giessen, 1787.

Leenaerts Remy J.: In Algemeen Genealogisch Heraldisch Repertorium voor de Zuidelijke Nederlanden. Uitgaven Familia et Patria, Handzame, 1969, p. 297: Klapper op de Inventaris van het Archief der Heren en van het Stadsarchief van Diest. Brussel, Algemeen Rijksarchief, 1962, 186 p.

Leenbrieven, reg. nr. 122, p. 23 en volgende in de archieven van de “Cour féodale de Brabant”. Algemeen Rijksarchief, Brussel. Cf. Galesloot, Inventaire des Archives de la Cour féodale de Brabant, Bruxelles, 1870-1884, 2 v., I, p. 154. Cfr. Bulletin de la Commission royale d’histoire de Belgique, série 4, tome III, 183.

Genard P.: De oudste burggraven van Antwerpen, volgens een handschrift van A. E. Van Valckenisse. In De Vlaemsche School, 1858. Overdruk met impressum Antwerpen, J. E. Buschmann, 1858.

Kremer C.J.: Akademische Beiträge zur Gulch und Bergische Geschichte.- Tome I: Nachrichten vom Geschichte der alyen Herrn von Diest. Urkunden.

Kremer C.J.: Historisch-diplomatische Beyträge zur Gülch- und Bergischen Geschichte, Zusâtze zum ersten Band, Giessen, 1787.

Les seigneurs de Diest. Leur généalogie. In Bulletin de la Commission royale d’histoire de Belgique, 4e série, tome XII, p. 183.

L.G.: Une cause célèbre revendication du Pays de Malines par la maison d’Egmont, épisode des moeurs de le féodalité (1440-1564). In Messager des sciences historiques, 1879, p. 306-341:* p. 333: Liste nominative des hommes de fief qui intervinrent à l’audience du 29 mars 1449 (n. st.). nr. 7: Heer Henric van Diest chevalier; nr. 112: Reynier van Diest.

  • p. 340: Puis Jean de Wesemael lègue, savoir: A Jeanne, sa fille légitime, épousse de sire Henri de Diest, seigneur de Rivieren, ses biens d’Elsbroeck près de Saint-Trond, et ses rentes sur la ville de Lessines.


L’intermediaire des généalogistes, nr.17, mai 1965, p. 162: Gerard van bergh, alias van den Berghe, chevalier de Raedt ( III p. 232, 234). Il servit sous la bannière du sire de Diest à Bas vibre le 21-8-1371.

Liste de noblesse, chevalerie et autres marques d’honneur depuis 1657 jusqu’à 1762, ou l’on a joint une liste de tous les villages du Brabant et des seigneurs qui les possèdent. Bruxeles, Fricxs, 1771.

Liste des seigneuries de Diest. In Bulletin de la Commission royale d’histoire de Belgique, 101, 1936, p. 139.

Lyna F.: Catalogue des manuscrits de la Bibliothèque Royale de Belgique. Tome XII, Héraldique-Armoriaux, Bruxelles,1936, 516 p. Science du blason, ordres de chevalerie, tournois, législation et jurisprudence nobiliaires.

Mariën G.: De Heren van Diest, 1088-1296. Onuitgegeven licentiaats-verhandeling, Leuven, 1970.

Mariën Lieve: De Baanderheren van Diest. Proeschrift Kul, 1968.

Memorie van de verheffen gedaen om de stadt, lande ende heerlijckheyd van Diest. In Reg. 515, p. 231 sq.: Correspondance de la Cour Féodale de Brabant. (Archives génerales du Royaume).

Merghelynck Arthur: Cabinet des titres de généalogie et d’histoire de la West-Flandre et des régions Limitrophes. In Annuaire de la Noblesse, 1898. In deel I: p. 227: Dieste; p. 254: de Diest, de Diest de Vyvershem, p. 377: Diest.

Minnen Bart: 1. De norbertijnen komen.Strijd met de heren van Diest (1163-1200). 2. Norbertijnen in de dynamiek van een heerlijke stad. In De historische en kunsthistorische erfenis van de Witheren in Diest. Jaarboek 2006 van de Vrienden van Sint-Sulpitiuskerk, p. 9-32.

Miraeus Aubertus: Opera diplomatica. Lovani et Bruxellis, J.-F. Foppens, 4 vol. Diest: p. 44, 768 in vol I.

Neeffs Emmanuel: Notes sur les anciennes vernières de l’église métropolitaine de Malines.In Messager des sciences historiques, Gand, 1877. Blason de la famille de Diest, p. 23, 24.

Peeters J.P.: De inkomsten en goederen van de Heer van Diest. In Eigen Schoon en de Brabander, jg. LXXVII, 1994, nr. 1-2-3, p. 29-48.

Peeters J.P.: De structuur en het beheer van de heerlijkheid Diest tijdens de late middeleeuwen, zoals weergegeven in een rekening uit de jaren 1434-1435. In Oost-Brabant, jg. 32, 1995:* nr. 3, p. 98-112

  • nr. 4, p. 131-141.


Philippen L.: Hoe de Diestenaars Hertog Jan van Brabant den zegepraal van Woeringen hielpen behalen. In geschiedkundige Bijdragen uit het Hageland, Lier, 1906, p. 59-64.

Piot Ch.: Note sur les manuscrits de l’abbaye d’Everbode. In Bulletin de la Commission royale d’histoire de Belgique, 4e série, tome XII, p. 185.

Piot CH.: Un exemplaire de la chronique de Pierre de Hérenthals d’après un mémoire du Marquis de Chasteles. In Bulletin de la Commission royale d’Histoire de Belgique, 4e série, jg. XII, 1884, p. 179-183. Le généalogie des seigneurs de Diest, p. 183.

P.R.: Eeuwen geleden baden en werkten geleerden en edelen op de Sint-Jansberg te Zelem.

Public Record Office: Ancient correspondence. Vol. XVI, pièce 116 (anal. Bulletin de la Commission d’histoire de Belgique, 3, 1, 96-97); vol. XVI, pièce 118; vol. XIX, pièce 59 (p.p. Van Bruyssel, Bulletin de la Commission d’histoire de Belgique, 2, XII, 53).; vol. XIX, pièce 69.

Raymaekers F.: Kerkelijk en liefdadig Diest, p. 201.

Raymaekers F.: Chronicon Diestense. Bruxelles, 1861, 131 p. Extrait du Bulletin de la Commission royale d’Histoire, 3e série, t. II, p. 1142-1530.

Rootboeck van de heeren van Dijst. Algemeen Rijksarchief Brussel, Manuscrits divers 76. Rootboeck beginnende 1228. Transcription des chartes de ducs de Brabant et de seigneurs de Diest depuis 1228 jusqu’ à 1449.

Sanderus Antonius: Groot kerkelijk tooneel des hertogdoms van Brabant, ‘s Gravenhage, 1727. Van Brabant. I. Boek:* p. 63: Kerfpelkerk van de H. Maagd; Mannen-Kloosters ( Franciskanen, De Begarden, Eremyten van St. Augustyn en Alexianen);

  • p. 63-64: Vrouwen-kloosters ( Begijnhof, Mariendaal, De Grauwe nonnen, De Loreynozen, St. Bernardsdal, Godshuys van Ste Elisabeth).
  • p. 63: ... aan de Abten van Tongerloo; en de Proost, die altyd een Monnik van die Abtdy is, is ter zelver tyd Pastoor van de Kerfpel-kerk, alzoo Heilwigt weduwe van Arnout, Heere van Diest, dit recht in ’t jaar 1163. aan het Klooster van Tongerloo heeft gegeven.
  • De Heeren van Diest hebben ook in ’t jaar 1157, de ryke Tienden van de Stad Diest en de nabij gelegene Dorpen aan de zelfde Abtdy gegeeven. Aub. Miraeus brengt het Vergunschrift by van de stichtinge deezer Kanonnikale Kerk, onder de Nederlandsche Giften I. Boek, 147. Hoofst. Des nieuwen druks. De Abten van Tongerloo, en voornaamelyk Augustyn Wichmans 38. Abt, hebben deeze Kanonnikale Kerk opgehoopt met hunne giften.
  • De derde Kerk is aan de H. Maagd toegewyd. Deeze wierdt voormaals de Kapel van ’t kasteel genaamd. Zij is gesticht in ’t jaar 1253. en wordt door een’ Monnik van Tongerloo bediend; Het Kasteel van de Heeren van Diest is er nabij gelegen, en mogeliyk zyn zy de Stichters deezer Kerk.


Saumery: Les Délices du Païs de Liège ou Description géographique, topographique et chorographique des monuments sacrés et profanes de cet evéché-principauté et ses limites. - Tome IV, p. 169: Diest, les Comtes des anciens souverains de la Taxandrie.

Stallaert Ch.: Histoire de la ville et de la seigneurie de Diest. In Revue trimestrielle, Bruxelles, 1864.

Stallaert: La vie politique et communale dans l’ancienne Belgique. Histoire de la ville et seigneurie de Diest. Bruxelles, Mandeuax, 105 p. Extrait de la Revue trimestrielle, 2me série, t. II, III, IV.

Stallaert Ch.: Inventaire analytique des chartes concernant les seigneurs et la ville de Diest. In Bulletins de la Commission royale d’histoire de Belgique, 1876, 4me série, tome III, fasc. 3, p. 165-314. Extrait en 1876, éd. Hayez, Bruxelles, 152 p.

Van der Haeghen: Karthuizers. 3 delen:* deel I, 1860, 314 p., Diest p. 97, 288

  • deel II, 1863, 366 p., Diest, p. 192-200
  • deel III, 1881, 348 p., Diest, p. 256-266.


Van Bruyssel: Seigneurie de Diest. In Bulletin de la Commission royale d’histoire de Belgique, série 2, tome XII, p. 49, 53.

Van der Heyden J.: Nobiliaire de Belgique. Anvers, 1849-1856.

van der Linden Gilbert: ‘s Heeren Warande binnen Diest. In Diestersche Kunstkring, elfde jaarboek, 1939, p. 26-36.

van der Linden Gilbert: De Mouw van den Prins-Bisschop. In Gazette van Diest, jg. 82, zat. 24 feb. 1945, nr. 8.

Van der Vorst en De Mulder: Diest, hare Heeren. In Genealogie der familie vander Vorst, 1200-1970. Beperkte oplage.

Van de Ven Robert: De baanderheren van Diest. In Oost-, jg. III, 1966, nr. 4, p. 105-109, ill.

van Diest Frid.With.: Memorie van de Heer van Diest, extraordinaris envoyé van zyne keurvorstelycke doorluchtigheyt van Brandenburgh. 1684, 4 p.

Van Diest Walter: Geschichte der Familie van Diest, Kolberg, 1926.

Van Ermen E.: Heerlijkheden in het hertogdom Brabant in de 13de eeuw. In Brabantse Folklore, 1987, nr. 253, p. 64 (heren van Diest).

Van Mierlo I. Jun(S.J.): Burggraven van Antwerpen. In Bijdrage tot de geschiedenis, jg. 18, nieuwe reeks, 5e bdl, afl. 2, April-Mei 1927, p. 108-130. Zeer belangrijk artikel.

Verbeemen J.: Emigratie uit de Antwerpse Kempen. Bronnen uitgave. In Oudheid en Kunst, XXVI, 1953, p. 3-135. Bourgeois émigrés de la Campine Anversoise inscrits à Anvers, Bergen-op-Zoom, Breda, Bruxelles, Diest, Goes, Lierre, Louvain, Malines, Bois-le-Duc, XVe-XVIIIe siècle.

Verbeemen J.: Inventaris van het Archief der Heren en van het Stadsarchief van Diest. Brussel, Galerij Ravenstein, 1961, 2 delen XXXII-431 p. en 187 p. Algemeen Rijksarchief. (Stadsarchief).

Verbeemen J.: Klapper op de Inventaris van het Archief der Heren en van het Stadsarchief van Diest. Brussel, Galerij Ravenstein, Algemeen Rijksarchief, 2 delen; 1961-1962, 431p. en 186 p .(Stadsarchief).

Verbeemen J.: Immigratie te Antwerpen. In Mededelingen van de Geschied- en Oudheidkundige Kring voor Leuven en omgeving. Lustrumuitgave 1965. Interessante gegevens aangaande het aantal poorters in enkele Brabantse steden: Antwerpen (periode 1533-1795), ‘s Hertogenbosch, Turnhout, Breda, Diest, Leuven, Brussel, Lier, Bergen-op-Zoom.

Verdrag tusschen heer en burgerij, 1283. In Bijdragen tot de geschiedenis, jg. 2, 1903, p. 488.

Verhaegen Arthur: Une descendance légitime des anciens ducs de Brabant. In Messager des sciences historiques, Gand, p. 1-34, 139-161. Les sires de Diest, p. 21-23. Marie de Diest, femme de Jean III, baron de Rotselaar, p. 24-25.

V.M.S.: De heren van Diest en hun bezittingen in de oude Demerstad. In Nieuws, jg. 63, 22 juni 1947, p. 1, 3; 15 juli, p. 6, ill.

Von Diest W.: Geschichte der Familie von Diest. Kolberg (Pommern), 1926.

Vrancken J.: In Eigen Schoon en de Brabander. Het oude Zelem.

*1962, jg. XLV, nr. 1-2, januari-februari:* - De schepenbank te Zelem p. 1-8 ( p. 8: Tot in 1789, bij de Franse Revolutie, was de meier of officier de hoogste ambtenaar. Vermits hij plaatsvervanger was van de landsheer, die tot in het jaar 1597 de heer van Diest was, ...

  • - Andere magistraten van Zelem, p.8-14; p. 9: Wanneer Robrecht de Moens als heer van Zelem, in 1597 zijn blijde intrede deed, en Filips Willem van Nassau opvolgde....
  • *1962, jg. XLV, nr. 3-4, maart-april:
  • - Onderhoud van wegen en rivieren, p. 110-116.( Zwarte Beek p. 114-115).
  • - De tafel van de H. Geest of Armendis te Zelem, p. 116-126.
  • *1962, jg. XLV, nr. 5-6-7, mei-juni-juli:
  • - Openbare verthuringen en verkopen, p. 231-237.
  • - Verdeling van goederen en rechten, p. 237-248.
  • *1962, jg. XLV, nrs. 8-9-10, aug.-sept.-okt.:
  • - De Tiendenheffers te Zelem, p. 347-352.
  • - De oude politiemaatregelen of keuren te Zelem, p. 352-359.
  • *1962, jg. XLV, nr. 11-12, nov.-dec.:
  • - De Gilden van de schutters en van de bijenhouders te Zelem, p. 477-483.
  • *1963, jg. XLVI, nr. 5-6, mei-juni:
  • - De Gilden van de schutters en van bijenhouders te zelem, p. 203-205.
  • - Rekeningen van kerk- en armenmeesters, p. 205-214.
  • - Droeve Oorlogstijden te Zelem, p. 214-222.
  • *1964, jg. XLVII, nr. 9-10, sept.-okt.:
  • - Kapelanieën te Zelem, p. 369-374.
  • - De schansen te Zelem, p. 374-379.
  • - De windmolen te Zelem, p. 379-383.
  • - Het Kartuizerklooster “St.-Jansdal” te Zelem, p. 383-385.
  • - Geraard, Heer van Diest, stichter van het klooster, p.385-392.
  • *1965, jg. XLVIII, nr. 1-2, januari-februari:
    • - De Kartuizer als “Domus Principuum, Magnotum et Nobilium. Het Huis der vooraanstaanden rijken en edelen, p. 57-73.
  • - I. Renier van Schoonvorst, heer van Sichem, p. 57.
  • - II Hendrik, heer van Diest en Rivieren, p. 58.
  • - III. Rombout Booms, Diestenaar p. 58-60.
  • -X. Pieter Doorlant, p. 64-68.
  • *1965, jg. XLVIII, nr. 3-4, maart-april:
  • - De Karthuizers als boekbinders, p. 127-128.
  • - De Kartuizers als heren van Zelk, p. 128-135.
  • - Keurboek van Zelk en Halen, p. 135-140.
  • - Het recht van visvangst voor de Kartuizers, p. 140-143.
  • - Weiderechten, p. 143-147.
  • *1965, jg. XLVIII, nr. 7-8, juli-augustus:
  • - Het klooster en de vrijstelling van gemeentebelastingen, p. 293-299.( schenking door Geraard van Diest)
  • - Goederen en renten die aan het Karthuizerklooster toebehoorden p. 299-315. Diest p. 306, 311 en 313.
  • *1966, jg. XLIX, nr. 1-2, jan.-febr. Bloeiperiode van het klooster (St.-Jansklooster) tijdens de 14e en 15e eeuw, p. 52-68.
  • 1967, jg. L, nrs. 6-7-8, juni-juli-aug.:
  • - Verwoesting en wederopbouw van het klooster, p.60-265.
  • - Betere tijden en einde van de Kartuizersorde te Zelem, p. 265-271.
  • - Zegel van het Laathof der Kartuizers te Zelk, p. 271-272.
  • - Lijst van de bekende priors van het kartuizerklooster te Zelem, p. 272-275.
  • - Zelem, heerlijkheid van het Graafschap Loon, p. 275-282.
  • - Geeraard p. 279
  • - Arnold van Diest p. 279.
  • *1967, jg. L, nr. 9-10, sept.-okt. 1967:
  • - Otto van Kuik, 1309, p. 366.
  • - Thomas I, 1333, p. 366.
  • - Hendrik van Diest, 1349-1385, p. 367.
  • - Thomas II Van Diest 1385-1432, p. 369;
  • - Johanna I van Diest en Jan Van Looz, Heer van Heinsberg 1432-1455, p. 370
  • - Johanna II van Looz en Jan van Nassau 1455-1472.
  • - Isabella van Nassau en Willem van Gulik 1472-1499, p. 372.
  • - Het huis van Nassau, 1499-1795, p.373.
  • - Engelbert van Nassau, 1499-1504, p. 374.
  • - Hendrik van Nassau, 1506-1539, p. 374.
  • - Renier van Chalon, 1539-1544, p. 375;
  • - Willem I, 1544-1584, p. 377.
  • - Filips-Willem, Prins van Nassau 1584-1597, p. 378.
  • - Robrecht Moens 1597-1608, p. 379.
  • - Catharina de Baudequin, 1608-1650, p. 383.
  • - Constantijn Huygens, 1649-1689, p. 384.
  • - Chretien Huygens 1689-1698, p. 386.
  • - Constantijn Huygens 1698-1747, p. 386.
  • - Wapenschild van de gemeente, p.388.
  • - Bibliografie p. 389-390.


Wauters Alph.: Le duc Jean Ier et le Brabant sous le règne de ce prince. (Mémoires couronnés de l’Académie royale de Belgique, t. XIII, 1862), 1862.* - Hertog als scheidsrechter tusschen de Heer van Diest en de Stad (1280), p. 293-294.


Wauters A: Table chronologique des chartes et diplômes imprimés concernant l’histoire de Belgique, Brussel, 1866-1904: * tome V: p. 61, 419, 547.

  • tome VIII,: p. 375: Arnoul de Diest
  • tome VIII: p. 574: l’ancien château de Diest
  • tome VIII: p. 596 Arnoul de Diest, seigneur de Rummen.


Willems-Bormans: Brabantsche Yeesten, Brussel, 1839-1869, 3 delen, deel I, p. 630, nr. 27: Keure van Diest, Februari 1229. Cfr. Smets G., Henri Ier, duc de Brabant. Bruxelles, 1908, p. 277-280, 290.

X.: In Messager des sciences historiques. Gand, 1877, p. 23-24.( armoiries des Hoots - blasons de la maison van Diest-Vyversheim - Arnould van Diest, …).

Yans Maurice: Rapport sur les Actes des Princes Belges conservés à Munich et à Cologne. In Handelingen Koninklijke Commissie voor Geschiedenis, C III, 103, 1938, p. 269-278. “Dans une lettre à la B.C.R.H., Warnkoenig attire l’attention sur la collection de Redinghoven. Cette collection repose à Munich... “ p. 269. La seigneurie de Diest:Tome X, f° 378 à 442. Après vérification, nous constations que plusieurs chartes mentionnées ci-après figurent dans Wauters: “Table chronologique des diplômes imprimés”. L’analyse ou le texte de certaines chartes ont déjà fait l’objet de publications de la C.R.H. (cf. rapport sur les chartes de Diest, série, tome III, p. 172 et ss.:* 1213: Henri I donne à Arnold de Diest la moitié de l’avouerie de Webbekom, tome X, p. 382.

  • 1228: Henri I concède divers privilèges à Arnold de Diest et aux bourgeois de cette ville, tome X, p. 384vo.
  • 1253: Henri III exempte de tous droits quinze bonniers de terre acquis par Arnold de Diest, tome X, p. 384.
  • 1255: Henri III confirme la donation de l’avouerie de Webbecom, tome X, 386vo.
  • 1279: Jean I tranche certains différends survenus entre Arnold De Diest et ses bourgeois. Tome X, p. 387.
  • 1303: Jean II confirme tous les privilèges de Gérard, seigneur de Diest, châtelain d’Anvers, tome X, p. 392.
  • 1306: Charte de Jean II relative à Diest, tome X, p. 393vo.
  • 1307: idem, tome X, p. 395.
  • 1331: Jean III fixe les droits de mouture du seigneur de Diest, tome X, p. 398vo.
  • 1399: Charte de Jeanne pour Thomas, seigneur de Diest, tome X, p. 404vo.
  • Chartes des ducs de Bourgogne relatives à ces seigneuries, non inventoriées, tome X, p. 349-442.


X.: Heren van Diest. In L’intermediaire des généalogistes, 1965.

Zylbergeld Leon: La ville de Diest au moyen age des origines aux débuts du XIVe siècle. Université Libre Bruxelles, licentiaatsverhandeling, 1965-1966, p. 201, 207-213.

II a. ARNOLD VAN DIEST*:

Bulletin de la commission royale d’histoire:

*4me série tome III:* p. 166: il scelle une charte de l’an 1139

  • p. 167: Arnould de Diest: il cède à l’église de Tongres ses droits sur le fonds et les appartenances de l’églises de Diest .
  • p. 168: Il fait une donation à l’église Sainte-Marie de Tongerloo.
  • p. 168: Amicus, frère d’Arnould de Diest.
  • p. 169: Arnould de Diest: tém.
  • p. 169: Arnould de Diest: il fait un échange avec Nicolas, abbé de Saint-Trond.
  • p. 170: il a un différend avec l’abbé de Tongerloo.
  • p. 170: Le duc de Lotharingie lui confère l’avouerie de Wehenchem.
  • p. 172: Arnould, seigneur de Diest. Il confirme le don de la dîme de Reynrode fait à l’abbaye de Tongerloo. Il fait une donation aux Frères de Becquevoort de l’ordre Teutonique.
  • p. 172, 175: Henri, duc de Lothier, lui accorde une charte de liberté, 1229.
  • p. 173: Arnould de Diest fait une donation à l’abbaye de Tongerloo, 1233.
  • p. 173: La mère Alide de Arnould de Diest.
  • p. 173, 185, 186: Les frères mineurs. Leur gardien Jean, p. 202.
  • p. 174: Arnould de Diest fait une donation à l’abbaye du Val-Saint-Lambert.
  • p. 175, 177-183, 187-194: Arnould de Diest donne diverses chartes en faveur de la ville de Diest, de ses sujets, de l’abbaye de Tongerloo, etc.
  • p. 203, 204, 206, 207, 209, 210, 211, 213: Arnould de Diest, chevalier, seigneur de Rumes.
  • p. 203, 204, 206, 207, 209, 210, 212, 213: Arnould de Diest, dit de Westphalie.
  • p. 249, 252: Arnould de Diest.


*4me série, tome IX, p. 273: tém.

Bondam P.: Charterboek der hertogen van Gelderland en graven van Zutphen (-1280). Utrecht, 1783-1809, 4 delen. Arnoul, sire de Diest, p. 483.

Cuvelier Joseph: Les archives de l’Etat en Belgique pendant la guerre (1914-1918): p. 72: Familles diverses. N° 107: convention matrimonial de Guillaume, chevalier seigneur de Boxter, avec Marie J.M d’Arnould seigneur de Diest.

Ennen en Eckertz: Quellen zur Geschichte der Stadt Köln. Keulen, 1860-1879, 6 delen.* Arnoul, sire de Diest, tome III, p. 37

  • Gerard, frère d’Arnoul de Diest, Tome III, p. 35 en tome V, p. 480; tome V, p. 179, n° 142.


Galesloot L.: Le livre des feudataires de Jean III, duc de Brabant (1312-1335), publié par L. Gadesloot, Bruxelles, M. Hayez, 1865, 403 p.: - Arnoul de Diest, chevalier, p. 26 als getuige.

Gudenus: Codex Diplomaticus. - Arnoul, sire de Diest, tome II, p. 103.

Habets J.: Geschiedenis van het tegenwoordige bisdom Roermond en van de bisdommen die het in deze gewesten zijn voorafgegaan. Roermond, 1875-1892, 3 delen ( voortgezet door W. Goossens) - Arnold van Diest, I, p. 243.

Kluit A.: Historia critica comitatus Hollandiae et Zeelandiae. Medioburgi, 1777-1782, 4 delen. - III, IV codex diplomaticus van 839 tot 1532. - Arnoul, sire de Diest: tome II, p. 714.

Lacomblet Th. J.: Urkundenbuch für die Geschichte des Niederrheins, oder des Erzstifts Cöln, der Fürstenheimer Jülich und Berg, Geldern, Meurs, Cleve und Mark, und der Reichstifte Elten, Essen und Werden; oms den Quellen in dem königlichen Provinzial-Archieven zu Dusseldorf, und in den Kirchen- und Stadt-Archiven der Provinz. Düsseldorf, 1840-1858, 4 delen. - Arnoul, sire de Diest, tome II, p. 205. Cf. M. Yans: Rapport sur les actes de princes belges conservés à Munich et à Cologne. Bulletin de la commission royale d’histoire, CIII, 1938, p. 269-278.

Lamy Hugues: L’abbaye de Tongerloo depuis sa fondation jusqu’en 1263 par Hugues Lamy, docteur en sciences morales et historiques, archiviste de l’abbaye de Tongerloo. Louvain et Paris, 1914, XL-468 p., pll.,Université de Louvain. Recueil de travaux publiés par les membres des Conférences d’histoire et de philologie, 44me fascicule.- Bibliographie XXXIII- XL:* Seigneurs: Arni: p. 5

  • Arnould I: p. 15, 146, 147
  • Arnoul II: p. 15, 27, 146-149, 151
  • Arnould III: p. 36, 149-153, 177, 327, 385, 394
  • Arnould IV: p. 37, 51, 58, 153-156, 187, 188, 193, 397, 398, 403, 411, 413
  • Gérard: p. 15, 149
  • Helwige: p. 15
  • Hildegarde: p. 15.


Lünig: Pars specialis, continuatio IV. IIe partie, p. 467 Arnoul, sire de Diest

Luyster: Den luyster ende glorie van het hertogdom Brabant. - Gerard van Diest p. 81, 83 (portret).

Mariën Fabienne: Tables chronologique de chartes et diplômes imprimés concernant l’histoire de Belgique. Table XI (troisième et quatrième partie). Corrections et tables. Arnoul de Diest, seigneur de Rumes, maréchal de l’évèché de Liège, III, p. 132.

Nieuw Nederlandsch Biographisch Woordenboek, VI, p. 403.

Noord en Zuid:

jg. III, 1864:* p. 603: Arnold van Diest vermeld in oorkonde 1163 als medestichter Abdij Averbode

  • p. 670: Arnold van Diest als getuige (1188).
  • p. 672:Arnold van Diest schenkt goederen aan Abdij en verlangt in kerk begraven te worden.


jg. IV, 1865: * p. 295: heeren van Diest geven toelating aan Abdij van Averbode een refugiehuis op te richten.


Revue Bénédictine, jg. XXIX, 1912, p. 325-327.

Revue Bénédictine, jg. XXX, 1913, p. 313.

Scholten: Das Cistersienserinnen-Kloster Grafenthal oder Vallis comitis, Kleve, 1899. - Arnold Van Diest: tome I, p. 19, tome II, p. 188 n° 233.


II b. ARNOLDUS I* (1130 - 1143): * gehuwd met Helliwigis - Heilwigt

  • drie zonen Arnoldus, die zijn vader opvolgde, Geeraard en Amicus en twee dochters: Helewige en Hildewara.


Bibliografie:

Bulletins de la commission royale d’histoire de belgique:

4me série, tome III:* p. 249, 252.

  • p. 166: Il scelle une charte de l’an 1139.
  • p. 167: Il cède à l’église de Tongres ses droits sur le fonds et les appartenances de l’église de Diest.
  • p. 168: Il fait une donation à l’église Sainte-Marie de Tongerloo.
  • p. 169: tém.
  • p. 170: Le duc de Lotharingie lui confère l’avouerie de Webenchem.
  • p. 170: Il a un différend avec l’abbé de Tongerloo.


4me série, tome IX, p. 273.

Bulletins de la commission royale d’histoire de Belgique: jg. LXXXII, p. 184, 185.

Claes Frans (s.j.): De eerste Arnold van Diest. In Oost-Brabant, jg. 19, 1982, nr. 2, p. 81.

Dijck Frans: De Heerlijkheid Diest, 1979, p. 12-13.

Erens M.A.: De oorkonden der abdij Tongerloo: Arnold I (1130-1143) p. 15, gehuwd met Helwidis. Zonen Arnold, Gerard, Amicus; dochters Hildegardis en Hildewara, p. 15, 25, 32, 35.

Habets J.: Geschiedenis van het tegenwoordig bisdom Roermond en van de bisdommen die het in deze gewesten zijn voorafgegaan. Roermond, 1875-1892, 3 delen (voortgezet door W. Goossens) - Arnold van Diest, I, p. 243.

Lamy H.: L’abbaye de Tongerloo depuis sa fondation jusqu’en 1263. Leuven, 1914, p. 15, 146, 147.

Sanderus Antonius: In Kerkelijk toneel des hertogdoms van Brabant, 1727:* p. 63: ... aan de Abten van Tongerloo; en de Proost, die altyd een Monnik van die Abtdy is, is ter zelver tyd Pastoor van de Kerfpel-kerk, alzoo Heilwigt weduwe van Arnout, Heere van Diest, dit recht in ’t jaar 1163. aan het Klooster van Tongerloo heeft gegeven.

  • De Heeren van Diest hebben ook in ’t jaar 1157, de ryke Tienden van de Stad Diest en de nabij gelegene Dorpen aan de zelfde Abtdy gegeeven. Aub. Miraeus brengt het Vergunschrift by van de stichtinge deezer Kanonnikale Kerk, onder de Nederlandsche Giften I. Boek, 147. Hoofst. Des nieuwen druks. De Abten van Tongerloo, en voornaamelyk Augustyn Wichmans 38. Abt, hebben deeze Kanonnikale Kerk opgehoopt met hunne giften.


Van der Eycken Michel en Janssens Luc: Steden in Beeld: Diest, Algemeen Rijksarchief, 1994, p. 10.

Van Even E.: Geschiedenis der Stad Diest. Eerste aflevering, Diest, 1847, p. 97-103.

Van Even E.: Geschiedenis der Stad Diest. Tweede aflevering, Diest, 1850, p. 14.


III. ARNOLDUS II* (1143-1202):* gehuwd met Clementina

  • zoon Arnold, de latere Arnoldus III.


Bibliografie:

Bulletins de la commission d’histoire, jg. LXXXII, p. 185.

Dijck Frans: De Heerlijkheid Diest, 1979, p. 13-14.

Erens M.A.: De oorkonden der abdij Tongerloo: Arnold II (1143-1202) p. 15, 32, 44, 58; gehuwd met Clementia. Zonen; Arnold zijn opvolger, Gerard, gehuwd met Helwidis van Bekkevoort; dochter Ida.

Lamy H.: L’abbaye de Tongerloo depuis sa fondation jusqu’en 1263, Leuven, 1914, p. 15, 27, 146-149, 151.

Van der Eycken Michel en Janssens Luc: Steden in Beeld: Diest, Algemeen Rijksarchief, 1994, p. 29.

Van Even E.: Geschiedenis der stad Diest. Eerste aflevering, Diest, drukkerij Havermans, 1847, p. 103-107.

Van Even E.: Geschiedenis der Stad Diest. Tweede aflevering, Diest, drukkerij Havermans, 1850, p. 6, 14, 15.


IV. ARNOLDUS III* ( 1202-1230): * gehuwd met Adelaide

  • twee zonen: Arnoldus (opvolger) en Evrardus.
  • een dochter Machteld.


Bibliografie:

Bulletin de la Commission royale d’ histoire de Belgique, série 4, tome III, p. 240.

Dijck Frans: De Heerlijkheid Diest, 1979, p. 15.

Lamy H.: L’abbaye de Tongerloo depuis sa fondation jusqu’en 1263. Leuven, 1914, p. 36, 114-153, 177, 327, 385, 394.

Erens M.A.: De oorkonden der abdij Tongerloo:Arnold III (1202-1230) p. 97, gehuwd met Aleidis, waaruit Gerard zijn opvolger; Gerard heer van Zelem, gehuwd met Mechtildis, p. 112, 215, 217; Evrard, deken te Deventer, en Machteld, die huwt met Godfried IV van Breda.

Van der Eycken Michel en Janssens Luc: Steden in Beeld: Diest, Algemeen Rijksarchief, 1994, p. 13, 78.

Van Even E.: Geschiedenis der stad Diest. Diest, eerste aflevering, drukkerij Havermans, 1847, p. 107-111.

Van Even E.: Geschiedenis der Stad Diest. Diest, tweede aflevering, drukkerij Havermans, 1850, p. 11.


V. ARNOLDUS IV* (1230-1258):* gehuwd met Oda (Yoda)

  • geen kinderen.


Bibliografie:

Bulletins de la commission royale d’histoire de Belgique:

4me série, tome III:* p. 169: Son différend avec l’abbé de Saint-Trond

  • p. 172: Arnould confirme de ldon de la dîme de Reynrode fait à l’abbaye de Tongerloo.
  • p. 172: Il fait une donation aux Frères de Becquevoort de l’ordre Teutonique.
  • p. 173: Il fait une donation à l’abbaye de Tongerloo, 1233.
  • p. 173: Sa mère Alide.
  • p. 174: Il fait une donation à l’abbaye du Val-Saint-Bernard
  • p. 175, 177-183, 187-194: Il donne diverses chartes en faveur de la ville de Diest, de ses sujets, de l’abbaye de Tongerloo, etc.,.


Dijck Frans: De heerlijkheid Diest, 1979, p. 16-20.

Erens M.A.: De oorkonden der abdij Tongerloo: Arnold IV (1230-1258) p 101, 112, 117, 133, 134, 167, 177, 178, 181, 215, 217, 219, 220, 223, gehuwd met Bertrandis, dochter van burggraaf van Antwerpen.

Lamy H.: L’abbaye de Tongerloo depuis sa fondation juqu’en 1263. Leuven, 1914, p. 37, 51, 58, 153-156, 157, 158, 193, 397, 398, 403, 411, 413.

Raymaekers F.J.: Het Vrouwen-Klooster St.- Bernardus-Sael, der orde van Citeaux, te Diest. In Brabandsch Museum, jg. 1860, 2e aflevering, p. 180-181.

Raymaekers F.J.: Kerkelijk en liefdadig Diest, p. 364-365. Het vrouwenklooster St. Bernaartsdaal had zijne oprechting te danken aan Arnold IV (charter p. 364).

Sanderus Antonius: In Kerkelijk toneel des hertogdoms van Brabant, 1727, p. 63, 64.

Van der Eycken Michel en Janssens Luc: Steden in Beeld: Diest, Algemeen Rijksarchief, 1994, p. 13, 29, 31, 32, 45, 78.

Van Even E.: Geschiedenis der stad Diest. Diest, drukkerij Havermans, eerste aflevering, 1847, p. 111-117.

Van Even E.: Geschiedenis der Stad Diest. Diest, drukkerij Havermans, tweede aflevering, 1850, p. 44, 45.

Wauters: Table chronologique des chartes et diplômes imprimés concernant l’histoire de Belgique. Brussel, 1866-1904, t. V, p. 124.

X.: Overeenkomst tussen Abt Johannes van Tongerlo en Arnold IV van Diest nopens de verdeling der parochies te Diest, 1 juli 1253. In De Glans van Prémontré, tentoonstellingscatalogus, Park-Heverlee, 1973, p. 246-247.


VI. ARNOLDUS V* (1258-1296).* gehuwd met Isabella de Mortagne (en niet Elisabeth de Britannia)

  • vier (vijf) zonen: Geeraert, later heer van Diest; Jan, canonick tot Cameryck en later bisschop van Utrecht, later heer van Diest; Thomas, later heer van Diest; Aert en dochter Yolentine.


Bibliografie:

Bulletins de la commission royale d’histoire:* jg. XCVII p. 18

  • jg. XCIX p. 272.


Dijck Frans: De Heerlijkheid Diest, 1979, p. 20-21.

Erens M.A.: De oorkonden der abdij Tongerloo: Arnold V, (1258-1296), 195, 196, 197, 215, 217, 219, 220, 223.

L.: Hoe de Diestenaars Hertog Jan van Braband den zegepraal van Woeringen hielpen behalen. In De Hagelander, 7de jg., 1900, p. 61-66.

Sanderus Antonius: In Groot kerkelijk toneel des hertogdoms van Brabant, 1727, Van Brabant. I Boek, p. 63:* Het Klooster der Franciskaanen is gebouwd in ’t jaar 1270. door Arnout den V. Heere van Diest. De Abt Wichmans stelt de stichting op het jaar 1228. In het begin hadden zy hunne Kloosterlyke inkomsten, doch in het jaar 1502. namen zy den strengen regel aan.


Van Even E.: Geschiedenis der Stad Diest. Diest, drukkerij Havermans, 1947, p. 117-122.

Van Laar Albert: Bibliographie van de Geschiedenis van de Stad Antwerpen, deel II, Antwerpen-Brussel-Gent-Leuven, Standaard Boekhandel, 1938 (?), p. 93, nr. 230.

Van Mierlo J.: Burgraven van Antwerpen. In Bijdragen tot de Geschiedenis, deel V, 1927, 2, p. 108-130.

Wauters Alph.: Le duc Jean Ier et le Brabant sous le règne de ce prince. (Mémoires couronnés de l’Académie royale de Belgique, t. XIII, 1862), 1862.* Hertog als scheidsrechter tusschen de Heer van Diest en de Stad (1280), p. 293-294.


X.: Verdrag tusschen heer en burgerij, 1283. In Bijdragen tot de geschiedenis, jg. II, 1903, p. 488.


VII. GEERAARD* (1296-1333):* gehuwd met Marie des graven dochter van Loon.

  • tweede echtgenote: Joanna van Vlaanderen, dochter van Willem heer van Dendermonde.
  • stichter van het Kartuizerklooster te Zelem.


Bibliografie:

Barbier Joseph: Histoire de l’abbaye de Floreffe, tome II, p. 248.

Biografie van Geeraard, Heer van Diest. Archief der Heren van Diest en van het stadsarchief van Diest.

Bulletins de la commission royale d’histoire:

4me série: tome III:* p. 179: tém.

  • p. 193, 194: Gérard de Diest, chevalier, fils d’Arnould, seigneur de Diest.
  • p. 195-197, 199, 200, 202, 205, 207, 209-217: Gérard, seigneur de Diest.
  • p. 220: Partage de sa succession entre ses frères et soeurs, 1337.
  • p. 339: Gérard de Diest, chevalier, fils d’Arnould, seigneur de Diest.


4me série: tome IX:* p. 327: G. de Diest, tém.


4me série: tome XVII: * p. 285, 293.


jg. XCVI: * p. 3, 26, 34, 35, 45 Gérard, seigneur de Diest, châtelain d’Anvers.


jg. XCIX: * p. 413.


Dijck Frans: De Heerlijkheid Diest, 1979, p. 21-22.

Galesloot L.: Le livre des feudataires de Jean III, duc de Brabant (1312-1335), publié par L. Gadesloot, Bruxelles, M. Hayez, 1865, 403 p. Gérard, sire de Diest, chevalier, p. 55, ib. note 4;

Erens M.A.: De oorkonden der abdij Tongerloo: Gerardus, 308, 309, 318, 359, 361.

Lamy Hugues: L’abbaye de Tongerloo depuis sa fondation jusqu’en 1263 par Hugues Lamy, docteur en sciences morales et historiques, archiviste de l’abbaye de Tongerloo. Louvain et Paris, 1914, XL-468 p., pll.,Université de Louvain. Recueil de travaux publiés par les membres des Conférences d’histoire et de philologie, 44me fascicule.- Bibliographie XXXIII- XL: Gérard: p. 15, 149.

Lünig: Pars specialis, continuatio IV. IIe partie, p. 467 Arnoul, sire de Diest.

Luyster: Den luyster ende glorie van het hertogdom Brabant. - Gerard van Diest p. 81, 83 (portret).

Mariën Julienne. Tables chronologique de chartes et diplômes imprimés concernant l’histoire de Belgique. Tome XI (troisième et quatrième partie). Corrections et tables. Gérard, seigneur de ou frère d’Arnould de Diest), châtelain d’ Anvers, mambour de l’évêché de Liège, III, p. 17, 110, 117, 132.

Philippen Jos: In Eed boven de Kerban. Diest, Europa, 1972, p. 20-21

Van Even E.: De Geschiedenis der stad Diest. Diest, 1847, p. 122-128.

Vrancken J.: Het oude Zelem. Geraard, Heer van Diest, stichter van het klooster (St.-Jansdal). In Eigen Schoon en de Brabander, jg. XLVII, nr. 9-10, sept.-oktober 1964, p. 385-392.

Vrancken J.: Het Oude Zelem. Het klooster en de vrijstelling van gemeentebelastingen. In Eigen Schoon en de Brabander, jg. XLVIII, nr. 7-8, juli-augustus 1965, p. 293.

Wauters A.: Analectes de diplomatique, suite à la quatrième série. In Bulletin de la Commission royale d’histoire de Belgique, 4me série, tome XVII, p. 285 en 293.

Wauters: Table Chronologique des chartes et diplômes, tome VIII, p. 9, 95, 219, 242, 243, 256, 260, 264, 285, 293, 302, 374, 424, 426, 509, 563, 596, 618, 647, 743, 795.


VIII. HENDRIK* (1349-1385):* Henri, baron de Diest, sire de Zeelem, châtelain d’Anvers.

  • huwde met Elisabet van Hoorn
  • ze hadden drie zonen: Thomas (de opvolger), Johannes en Willem
  • en twee dochters: Mariam van Rotselaer en Elisabeth van Schoonhoven.


Bibliografie:

Bulletin de la commission royale d’histoire de Belgique:

4me série, tome III:* p. 281: Henri de Diest chevalier.

  • p. 265, 280: Henri de Diest, seigneur de Rivieren.


4me série tome IX:* p. 348: Henri de Diest, dit Wynants, écoutète de Diest, stadhouder général des fiefs du compte de Nassau en Brabant.


Butkens F. Christophre: Les trophées tant sacrés que profanes du duché de Brabant. Antwerpen, Chr. Jeger, 1637, X + 664 p.+ 262 p. 2de editie in 1652; 3de editie, La Haye, Chrétien Van Lom, 1724-1726, 4 delen, geïll. (Genealogie der heeren en beschrijving der gemeenten. ( III 79.566 C).- Stallaert, invent. analyt. - Diest: lib. I, chap. 6. - Hendrik van Diest; t. II, p. 96.

Casier Constant: Coutumes du pays et duché de Brabant, quartiers de Louvain et de Tirlemont. Bruxelles, Gobbaerts, 1874, p. 388, 400.

de Camp Fr.,Collon Fr. et Martens-Mal Engrau: Armorial des vassaux du comte Henri de Nassau, seigneur de Diest. In Brabantia, VII, 1966, p. 113-143.

Dijck Frans: De Heerlijkheid Diest, 1979, p. 24.

Galesloot L.: Le livre des feudataires de Jean III, duc de Brabant (1312-1335), publié par L. Gadesloot. Bruxelles, M. Hayez, 1865, 403 p. Henri de Diest, fils de Thomas, p. 247 note 4.

Van der Eycken Michel en Janssens Luc: Steden in Beeld: Diest, Algemeen Rijksarchief Brussel, 1994, p. 13.

Van Even E.: De Geschiedenis der stad Diest. Diest 1847, p. 132-138.

Vrancken J.: Het Oude Zelem. In Eigen Schoon en de Brabander, jg. XLVIII, nr. 1-2, januari-februari, 1965, p. 58.

Vrancken J.: Het Oude Zelem . In Eigen Schoon en de Brabander, jg. L, nr. 9-10, sept.-okt. 1967, p. 367-369.


IX. ISABELLA VAN NASSAU* (1472-1479):* volgde haar moeder Johanna II op

  • huwde met Willem van Gulik op 3 juni 1473 die Heer van Diest werd.


Bibliografie:

Bulletin de la commission royale d’histoire, 4me série, tome III, p. 220.

Dijck Frans: De Heerlijkheid Diest, 1979, p. 28-29.

Vranken J.: Het Oude Zelem. In Eigen Schoon en de Brabander, jg. L, nr. 9-10, sept.-okt. 1967, p. 372-373.

Van Even E.: De Geschiedenis der stad Diest. Diest, 1847, p. 155-158.


X. JAN* ( 1333-1340):* volgde zijn broer van Geeraard op.

  • dochter Isabella
  • canonick tot Cameryck en later bisschop van Utrecht.


Bibliografie:

Bulletin de la commission royale d’histoire de Belgique:

4me série, tome III:* p. 182: Jean de Diest, religieux à Tongres.

  • p. 220, 257, 284.
  • p. 268: Son contract de mariage avec Jeanne de Perwez
  • p. 282: Sire Jean de Diest, chevalier
  • p. 200, 203, 204, 206, 207, 209, 210-212: Jean de Diest, chanoine de Cambrai.
  • p. 213, 218, 219: Jean de Diest, prévôt de Cambrai et évêque d’Utrecht.


Dijck Frans: De Heerlijkheid Diest, 1979, p. 22-23.

Van Even E.: De Geschiedenis der stad Diest. Diest, 1847, p. 128.

Wauters Alphonse: Jean de Diest, évêque d’ Utrecht de 1323 à 1340. Un des fils d’Arnoul et d’une dame nommeé Elisabeth de Mortagne. In Biographie Nationale, X, col. 390-395.

Wauters Alphonse: Table chronologique des chartes et diplômes imprimés concernant l’histoire de Belgique, Brussel, 1866-1904, VIII, p. 169, 375, 596.


XI. JOHANNA I* (1432-1455):* was dochter van Jan van Diest en Johanna van Parwys

  • huwde met Jan Van Looz, heer van Heinsberg.
  • kinderen: Johanna, Jacobus en Annam, die nauwelijks enkel dagen leefde.


Bibliografie:

Bulletin de la commission royale d’histoire de Belgique:

4me série, tome III:* p. 226: Jeannne de Diest

  • p. 269: Promesse de mariage entre elle et Jean IV, seigneur de Looz et Heinsberg
  • p. 271-274, 276: Jeanne de Diest, femme de Jean de Looz, seigneur de Heinsberg.


4me série, Tome IX: son testament.

Dijck Frans: De Heerlijkheid Diest, 1979, p. 26-27.

Puteanus Erycius: Praelium Woeringanum. Brussel, 1621.- Johanna van Diest, p. 150.

Van Even E.: Geschiedenis der stad Diest. Diest, p. 147-150.

Vrancken J.: Het Oude Zelem. In Eigen Schoon en de Brabander, jg. L, nr. 9-10, sept.-okt. 1967, p. 370-371.


XII. JOHANNA II* VAN LOON ( 1455-1472):* huwde met Jan van Nassau-Saarbrucken, heer van Diest en Zelem.

  • kinderen: Isabella van Nassau (opvolgster) en Johanna.


Bibliografie:

Bulletin de la commission royale de Belgique:

4me série, tome III:* p. 284: Jean, comte de Nassau-Saarbrücken.

  • p. 279, 280: Son mariage avec Jeanne Van Loon, dame de Diest et de Heinsberg.
  • p. 282, 283: Il recoit les terres de Diest et de Sichem et il investi
  • p. 284: Il prête serment aux habitants de Diest.
  • p. 284. Il est châtelain d’Anvers.
  • p. 287: Il reçoit le gouvernement des pays de Diest et Sichem, etc.


4me série, tome IX:* p. 294: Jean comte de Nassau, de Diest et de Vianden, seigneur de Breda, sénéchal de Brabant. Il prétend à la succession de Jean de Looz.

  • p. 294: Jean, comte de Nassau et de Saarbruck, seigneur de Heynsberg et de Diest, de Sichem, burgrave d’Anvers, sénéchal de Brabant.
  • p. 348: Il nomme Henri de Diest écoutète de Diest, 1457.
  • p. 348: Il donne à Alexandre van Voshem le produit du droit nommé Kamerlincrecht, 1461.


Dijck Frans: De Heerlijkheid Diest, 1979, p. 27-28.

Vrancken J.: Het Oude Zelem. In Eigen Schoon en de Brabander, jg. L, nr. 9-10, sept.-okt. 1967, p. 371-372.

Van Even E.: De Geschiedenis der Stad Diest. Diest, 1847, p. 150-154.


XIII. OTTO* (1089-1130):* zoon: Arnold, zijn opvolger


Bibliografie:

Boes G.: L’abbaye de Saint-Trond des origines jusqu’à 1155. Tongres, 1970, p. 133, 134, 135, 139, 185.

Dijck Frans: De Heerlijkheid Diest, 1979, p. 12.

Raymaekers F.J.E.: In Kerkelijk en liefdadig Diest. Leuven, 1870, p. 23-24.

Van de Ven Robert: De baanderheren van Diest: Otto 1099-1130. In Oost, jg. 4, 1967, nr. 4, p. 121-122.

Van Even E.: De Geschiedenis der Stad Diest. Diest, 1847, p. 96-97.

Van der Eycken Michel en Janssens Luc: Steden in beeld-Diest, Algemeen Rijksarchief Brussel, 1994, p. 9, 69.

Verbeemen J.: Inventaris van het Archief der Heren van Diest en van het Stadsarchief van Diest, 1961, p. XX.


XIV. THOMAS *:

Bibliografie:

Bulletins de la commission royale d’histoire de Belgique:

4me série, tome III:* p. 197, 221-223, 247-257, 260, 269: Thomas, seigneur de Diest.

  • p. 203, 206, 207: Thomas de Diest, chevalier.
  • p. 209-214, 216, 220: Thomas de Diest, seigneur de Woudenberghe.


Des Roches: Epit. hist. Belg.; 1769. Tome I, p. 12 en tome II, fol. 291: Thomas van Diest.

Galesloot L.: Le livre des feudataires de Jean III, duc de Brabant (1312-1335), publié par L. Gadesloot. Bruxelles, M. Hayez, 1865, 403 p. Messire Thomas de, p. 247, 247 note 4, p. 254.


XV. THOMAS I* (1340-1349):* broer van baanderheren Geeraard en Jan

  • heer van Zelem in 1333
  • heer van Diest in 1340
  • gehuwd met Elisabet Vandenberghe
  • tweede huwelijk met Maria van Gistel in 1337.
  • zoon Hendrik, opvolger


Bibliografie:

Bulletins de la commission royale d’histoire de Belgique:

4me série, tome III:* p.: 227, 240: Elisabeth de Hornes, dame de Diest.


Dijck Frans: De Heerlijkheid Diest, 1979, p. 23.

Galesloot L.: Revendication du duché de Brabant par l’empereur Sigismond. In Bulletin de la Commission royale d’histoire de Belgique, 4é série, tome IX, 1881, p. 446 en 448.

Mariën Fabienne: Tables chronologique de chartes et diplômes imprimés concernant l’histoire de Belgique. Tome XI (troisième et quatrième partie) Corrections et tables. Thomas , seigneur de Diest, IV, p. 47.

Van Even E.: De Geschiedenis der Stad Diest. Diest, 1847, p. 131-132.

Vrancken J.: Het Oude Zelem. In Eigen Schoon en de Brabander, jg. L, nr. 9-10, sept.-okt. 1967, p. 366-367.

Wauters: Table chrononologique des chartes et diplômes imprimés concernant l’histoire de Belgique. Brussel, 1866-1904, t. VIII, p. 375, 396.


XVI. THOMAS II* (1385-1432):* heer van Diest en Zelem en “castricomitatu Antverpie”

  • huwde Katharina Van de Weyer
  • zoon Jan uit dit huwelijk
  • huwde daarna Johanna Van Horne in 1421.


Bibliografie:

de Ridder F.: In Bijdragen tot de geschiedenis bijzonderlijk van het aloude hertogdom Brabant, jg. 1, 1902, p. 40

Dijck Frans: De Heerlijkheid Diest, 1979, p. 25-26.

Grietens Louis: Bij het leenverhef van Meerhout door Prins Maurits van Nassau. In De Zuiderkempen, IV, 1935, nr. 1,p. 1-5.

Van der Eycken Michel en Janssens Luc: Steden in Beeld: Diest, Algemeen Rijksarchief Brussel, 1994, p. 18, 20, 50.

Van Even E.: De Geschiedenis der Stad Diest. Diest, 1847, p. 138-146.

Vrancken J.: Het Oude Zelem. In Eigen Schoon en de Brabander, jg. XLVIII, nr. 1-2, 1965, januari-februari, p. 57, 58.

Vrancken J.: Het Oude Zelem. In Eigen Schoon en de Brabander, jg. L, nr. 9-10, sept.-okt., 1967, p. 369-370.


XVI. WILLEM VAN GULLIK* (1479-1496):* heer van Diest, Zelem, Heynsberg, Leuverberg, Zichem, ...

  • hertog van Juliers en Berg.
  • graaf van Ravensberg.
  • huwde met Isabella van Nassau, dochter van Johanna II en Jan van Nassau.
  • huwde daarna met de dochter van de markgraaf van Brandenburg.


Bibliografie:

Bulletin de la commission royale d’histoire de Belgique:

4me série, tome III:* p. 225, 288, 291, 292, 294, 296: il donne des chartes relatives au gouvernement de la ville de Diest

  • p. 225: il vend le pays de Sichem à Renard, seigneur de Schoonvorst.


4me série, tome IX:* p. 288: il fait alliance avec Jean de Hornes, évèque de Liège

  • p. 298: son différend avec Antoine de Pallant pour la seigneurie de Montjoie.
  • p. 304: il reçoit en engagère la moitié des chateaux de Millen, Gangelt et Vucht, 1478.
  • p. 304: obligation contractée envers lui par les quatre chefs-villes de Brabant et par la ville de Malines, 1479.
  • p. 306: Jean, comte palatin du Rhin, lui cède Sichem, Meerhout, Diest, etc.1482.
  • p. 311: Il fait alliance avec Philippe, archiduc d’Autriche, 1496.
  • p. 317: Sa querelle avec René de Chalon, prince d’Orange.
  • p. 317, 319, 320: Il conclut un traité d’alliance avec Charles-Quint au sujet des fiefs que le duc tenait en Flandre et en Brabant, 1544.
  • p. 317, 318: Il n’est pas tenu d’aider Charles-Quint contre la France.
  • p. 321-352: Lettres au sujet du château de Montjoie et ses traités avec Charles-Quint.
  • p. 349: Il fait un accord avec Jean, comte palatin du Rhin, au sujet de la seigneurie de Diest.
  • p. 349: Il donne des chartes relatives au gouvernement de la ville de Diest, 1477, 1495.


Casier Constant: In Coutumes de pays et duché de Brabant. Quartiers de Louvain et de Tirlemont. Bruxelles, Gobbaerts Fr., 1874, p. 426, 430.

Dijck Frans: De Heerlijkheid Diest, 1979, p. 29-30.

Swerts Lambert: Gisteren worde morgen. Antwerpen, 1969. In Homo homini lupus, p. 1.

Van Even E.: De Geschiedenis der Stad Diest. Diest, 1847, p. 155-158.

Vrancken J.: Het Oude Zelem. In Eigen Schoon en de Brabander, jg. L, nr. 9-10, sept.-okt. 1967, p. 372-373.


DEEL II
Crespadi - Een Boekwerk Over Diest