ESSCHE VAN Nicolaas = VAN ESCH Nicolaas : ESSCHIUS
ESSCHE VAN Nicolaas = VAN ESCH Nicolaas = ESSCHIUS:* geboren te Oosterwijck: 1507
- overleden te Diest: 19 juni 1578
- humanist, reformator van het Begijnhof te Diest
- leerlingen: Michiels Guillielmus, pastoor Begijnhof te Luik, en Boyaerts Joannes, pastoor Begijnhof te Luik.
Iconografie:
portret schilderij Begijnhofkerk te Diest.
portret gegraveerd door Beterham in Foppens ”Bibliotheca Belgica”
Daniëls Pol. bezat een weinig bekende ets en groot portret op paneel geschilderd.
Werken:
Exercitia theologiae mysticae seu exercitia quaedam pia quae compendio hominem ad vitam perfectam instituendam juvare possuni. Keulen, 1548.
Brevis sanctaque vivendi formula.
Die grote evangelische Peerle.
Van den tempel onser sielen, Antwerpen, 1543.
Statuta Begginagii Diesthemiensis, 1541.
In dominicam orationem brevis explanatio.
Oratio ad Supersanctissimam S. Trinitatem devotissima.
Oratio pro reformatione virium animae et quinque sensuum.
Bibliografie:
Ampe Albert: in Dictionnaire de Spiritualité, ascétique et mystique, doctrine et histoire, tome IV, Paris, Beauchesne, 1961, p. 1060-1066.
Ampe Albert: Kritische kanttekeningen bij de “Evangelische Peerle”. In Ons Geestelijk Erf: * 1. De verhouding van Van Essche tot Oosterwijk, t. 25, 1951, p. 159-175.
- 2. Wie vertaalde de Evangelische Peerle, t. 32, 1958, p. 421-424.
- 3. Dietse tekst en verspreiding van de “totius vitae spiritualis summa”, t. 26, 1952, p. 187-201, 243-280.
Ampe Albert: Eschius-mengelingen. In Ons Geestelijk Erf:* De handschriften der Vita Eschii herontdekt en enkele andere Esschius-handschriften, dl. 32, 1958, p. 303-330, 421-424.
- Dietse vertalingen van Eschius’ werk in dl. 33, 1959, p. 5-37. De eerste contacten van Eschius en Wischaven met de Jezuïten, p. 201-209.
Ampe Albert: Onuitgegeven kleine teksten van Nic. Eschius. In Ons Geestelijk Erf, t. 22, 1948, p. 184-187.
Arickx Marnix: Het Godshuis aan de paddepoel. In Mededelingen van stichting Arnoldus IV, jg. 1979, nr. 2, p. 8-13.
Axters Stephanus G.: in Dictionnaire d’Histoire et de Géographie ecclésiastiques, tome 15, Letouzey et Ané, Paris, 1963, p. 855-857.
Axters Stephanus G.: in Nationaal Biografisch Woordenboek, I, 1964, kol. 477-480.
Axters Stephanus G.: Liste des traductions françaises des auteurs néerlandais, dans La spiritualité des Pays-Bas. L’évolution d’une doctrine mystique, Louvain-Paris, 1948, p. 155-157.
Beati Petri Canisii epistolae et acta, uitg. O. Braunsberger, t. I, Fribourg-en-Brisgau, 1896, p. 17-19, 92, 97, 138-139, 209-210.
Begheyn P. J.: Hasius Johannes S.J. en de eerste levensbeschrijvingen van Petrus Canisius. In Ons Geestelijk Erf, deel XLIII, afl. 4, 1969, p. 386, 387, 398, 404, 408, 420, 421, 422.
Bets: In Histoire de la ville et des institutions de Tirlemont, 1851, deel I, p. 147.
Catalogue des manuscrits de la bibliothèque royale de Belgique par J. Van den Gheyn: * Vol. VI: p. 77: 3686 (653) Arnoldus Ionnis. Vita Nicolai Eschii. (1).
- (1). Cf. Biographie nationale, tome VI, col. 709-711.
- (2). Cette vie a été publiée en flamand, seulement, en 1713. L’originel latin est resté inédit, cfr. Biographie Nationale, tome X, col. 131) .
- (3). Ce noter dans le Gloria, après “fili uni genite Iesu Christe”, les additions suivantes “spiritus et alme orphenorum para clite.
- Après “de preciationem nostram” les mots: ad Marie gloriam.
- Après “ solus sanctus” les mots: Mariam sanctificans.
- Après “tu solus dominus” les mots: Mariam gubernans.
- 1. (F. 1) Gwilhel (mus) Estius. In effigiem Domini Nicolai Eschii, viri sanctitate celebris, qui obiit anno 1578.
- 2. (F. 2-61v) Vita Domini Nicolai Eschii, pastoris Beginagii Sanctae Catharinae in Diest, per Arnoldum Ioannis Diesthensem, illius allumnum et succesorum (2)
- 3. (F. 3-4v) Copie et originel d’une lettre de Mathieu Herck à Adrien Eschius, vicaire d’Oosterwyck, 5 aprilis 1580.
- 4. (F. 62-63) Brevis sanctaque vivendi formula quam venerabilis Pater Domerius Nicolaus Eschius, tanquam ab ipso spiritu sancto si bi traditam et praeceptam in hunc modum scripsis.
- 5. (F. 63v-64v) {Approbations pour la vie d’Eschius données par L. Metsius, evêque de Bois-le-Duc, J.B. Molanus et F. Coemans ab Horts, scholasticus Gandensis}.
- Sur la couverture, en parchemin, fragment de missel de XIVe siècle ordinnaire de la messe avec notation musicale (3). Papier, 64 feuillets, XVIe siècle, 1580.
- Vol. VI: p. 76: 3687 (II. 191) Arnoldus Iohannis. Vita Nicolai Eschii, pastoris beguinagii Diesthemiensis.
- 1. (F. 1-40) Vita Nicolai Eschii, pastoris Beguinagii Diestensis (4).
- 2. (F. 40-42) Brevis sanctaque vivendi formula quam venerabilis Pater Dominus Nicolaus Eschius scripsit.
- 3. (F. 42) Approbatii L. Metsii episcopi Busco du censio et Ioannis Molani vitae.
- 4. (F. 43) Correctionis praecedentis operis.
- Papier, 43 feuilets, XVIe siècle. Ce volume a été reçu des héritiers de Mgr. De Ram, auparavant on le voit figures dans le catalogue de le vente des livres de M. Serrure.
Canisius Petrus: Belijdenissen.
Dagens Jean: Bérulle et les origines de la restauration catholique (1575-1611). Brugge, Desclée, 1953, p. 105-109.
Daniels L. M. Fr.: Over een onbekend tractaatje van Nicolaas Eschius. In Ons Geestelijk Erf, dl. 22, 1948, p. 81-86.
Daniëls Polydor: Diestiana, p. 78.
De Feller: Dictionaire historique.
de Guibert J.: La spiritualité de la Compagnie de Jésus, Rome, 1953, p. 387-388.
Delvenne: Biographie du royaume des Pays-Bas. Mons, 1829, 2 vol.
De Ram P. F. X.: Venerabilis Nicolai Eschii vita et opuscula ascetica, edidit et commentario praevio ac notis illustravit P.F.X. De Ram. Leuven, typus Van Linthout et sociorum, 1858, VII-LXXX. Ghybels G. publiceerde hiervan een nederlandse vertaling. Leuven, 1713.
De Studiën, jg. 16, dl. 22, 1884, p. 249-250, 277.
Foppens J. F.: Bibl. Belgica, II, p. 905.
Geldolphe Joseph: Vie de Nicolas van Essche, curé du béguinage par Joseph Geldolphe. XVIe siècle. Handschrift n° II, 2852.
Gijbels G.: Het leven van den eerweerden Heer Nicolaas Esschius getrouwelijk beschreven door de Heer Arnold Jans van Diest ( in het latijn), sijnen discipel ende successeur van Esch. (A. Janssen) vertaald in het Duits, Leuven, Gillis Denique, 1713.
Glasius: Biographisch woordenboek.
Glasius: Godgel. Nederl.
Grootens P.: Onbekende brieven van Nicolaus van Essche en Arnold Jans aan het licht gekomen. In Ons Geestelijk Erf, t. 31, 1957, p. 51-71.
Groot Nederlandse Larousse Encyclopedie, Heideland Hasselt, 1974, deel 9, p. 294.
Hartzheim J.: in Bibliotheca coloniensis, Cologne, 1747, p. 255.
Het leven der seer edele .. H. Begga, Antwerpen, 1712, p. 63, 165-171.
Houben A.: Faber en de Nederlanden. In Ons Geestelijk Erf, t. 29, 1955, p. 125-163, 241-270, 337-357.
Huybers A.: Oud Oisterwijk. Uitgave van de Katholieke Kunstkring te Oisterwijk, 1923, p. 160-169, 2 fig.
Janssen Arnoldus = Jans Arnoldus: Het leven van Nicolaas van Esch geschreven in het Latijn, 1580.
Janssen Arnoldus: Het leven van den Eerweerdighen Vaeder Mijnheer Nicolaus Van Esch oft Esschius, eertijts pastoir van het begijnhoff van Diest genaemt S. Catarinen-hoff. Uitg. Denique, Loven, 1713, 253 p., ill.
Johannis Arnold.: Vie de Nicolas van Essche, curé dy beguinage. Handschrift n° 653 II, 191.
Moreri: Grand dictionnaire historique.
Pacquot: Mémoires littéraires, XII, p. 83.
Pacquot: Mémoires pour servir à l’Histoire Litteraire des Dix-sept provinces des Pays-Bas, Louvain, 1768, II, p. 581, lijst werken.
Peeters Saenen Em.: Nicolaas Van Esch. In Renaissance, nr. 5, Diest, oktober 1972.
Piron: Algemene Levensbeschrijving der Mannen en Vrouwen van België, 1862, II, p. 74 (9 ln.).
Pius-Almanak: 1882, p. 246-256.
Poirters: Het Leven van de H. Franciscus de Borgia, Antwerpen, 1671, p. 29-30.
Raymaekers F.J E.: Notice historiques sur le béguinage de Sainte Catherine à Diest. In Messager des sciences historiques, Gand, 1862, p. 73-97, 121-162. Extrait de Messager des sciences historiques de Belgique, Gand, impimerie L. Hebbelynck, 1862, 66 p. - Addition p. 61-66: manuscrit original de la vie d’Eschius, par Arnould Jansens. Lithographie de A. Willemyns (portrait de Nicolas Van Esch).
Raymaekers F.J.E.: Historische oogopslag op het begijnhof van Diest.
Raymaekers F.J.E.: Het Kerkelijk en Liefdadig Diest, Leuven, 1870.
Reypens L.: Nog een vergeten mystieke grootheid, de schrijfster der “Evangelische Peerle”. In Ons Geestelijk Erf, dl. II, 1928, p. 60-67.
Reussens E.: Testament du vénérable Nicolas Eschius, curé du béguinage de Diest (29 novembre 1562). In Analectes pour servir à l’histoire ecclésiastique de la Belgique, deel VII, p. 383-384.
Smit: Het begijnhof van Oisterwijk. In Bossche Bijdragen, III, p. 40-55.
Spaapen B.: Een onbekend tractaatje van Nicolaas Eschius. In Ons Geestelijk Erf, dl. 21, 1947, p. 344-361.
Spaapen B.: Oorsprong en verspreiding van de “Corte oeffeninghe”. In Ons Geestelijk Erf, dl. 27, 1953, p. 180-199.
Stimmen aus Maria-Laach, 1913, band 85, p. 41-44.
Stracke D. A.: Mededelingen over Nicolaas Van Essche (1507-19/6/1578). In Ons Geestelijk Erf, jg. XIV, 1940.
Stracke D. A.: Over Nicolaas van Essche. In Ons Geestelijk Erf, dl. XXV, afl. I (Maart 1951), p. 59-90.
Sweertius: Athenae Belgicae, 1628, p. 575.
Valvekens Em.: In Documents Prémontrés du XVIe siècle réunis par E. Vlavekens. Analecta Praemonstratensia, XXIX (1953), p. 161-237; XXX (1954) , p. 20-40. Louvain, imprimerie Nova et vetra. Zie p. 35 en 37.
Van der Aa A. J.: Biographisch woordenboek der Nederlanden, Haarlem; 1852-1879, 2 delen.
Van der Eycken Michel: Nicolaas van Essche en de hervorming van het Diestse begijnhof. In Arca Lovaniensis, Leuven, 1976, nr. 5, p. 277-297, ill.
Van der Eycken Michel en Janssens Luk: Steden in Beeld: Diest. Algemeen Rijksarchief Brussel, 1994, p. 40, 45, 46, 48.
Vander Meersch Aug.: Biographie Nationale, IV, 1878, p. 709-711.
Van de Ven Robert: Eschius’regel voor het begijnhof van Diest. In Oost-Brabant, jg. XXXI, 1994, nr. 3, p. 82-101.
Van Ryckel Josepho Geldolphia: Vita Sanctae Beggae, Lovanii, 1631, p. 309, 613.
van Slee: Deutsche Biographie, 1877, VI, p. 336.
Wichmans Augustinus: Brabantia Mariana, p. 427.
X.: Jan van Ruusbroec. Tentoonstellingscatalogus, Brussel, Koninklijke Bibliotheek, 1981, p. 242, 327, 329.
